خلاصه کتاب از خودت ای حوصله سر رفته ای ( نویسنده غلامحسن اولاد )

کتاب «از خودت ای حوصله سر رفته ای» از غلامحسن اولاد، یه مجموعه شعریه که حسابی دل آدم رو به خودش مشغول می کنه. این کتاب یه جورایی آینه ای از دغدغه های درونی ما آدم هاست، از تنهایی و دلتنگی گرفته تا امید و عشق. اگه دنبال یه کتاب شعر می گردید که هم از نظر ادبی قوی باشه و هم حرف دل خیلی هامون رو بزنه، حتماً تا آخر این مطلب باهامون همراه باشید.

آشنایی با «از خودت ای حوصله سر رفته ای»

وقتی صحبت از شعر معاصر فارسی میشه، اسم بعضی از شاعرها مثل غلامحسن اولاد، که بعضی ها ایشون رو با تخلص «م. اندیش» می شناسن، حسابی می درخشه. ایشون که یه شاعر پیشکسوت و صاحب سبک شیرازیه، تو کتاب «از خودت ای حوصله سر رفته ای»، یه گلچین از بهترین کاراش رو جمع کرده. این مجموعه که سال 1396 توسط نشر روزگار منتشر شده و حدود 264 صفحه داره، نه فقط یه کتاب شعر معمولیه، بلکه یه سفره به دنیای درونی انسان امروز.

معرفی اجمالی کتاب و جایگاه آن

«از خودت ای حوصله سر رفته ای» صرفاً یه اسم نیست، یه فریاده. فریادی که از دل یه شاعر کارکشته بیرون اومده و حس بی قراری و خستگی روح آدمیزاد رو نشون میده. غلامحسن اولاد تو این کتاب، با زبونی که همه پسنده و هم عمق خاص خودش رو داره، سعی کرده به دغدغه های وجودی ما بپردازه. دغدغه هایی که شاید خیلی از ما حتی اسمش رو هم ندونیم، اما ته دلمون حسش می کنیم. این کتاب تو کارنامه ادبی اولاد، یه نقطه عطف به حساب میاد و نشون میده که چقدر ایشون تونسته با زمانه خودش ارتباط بگیره و حرفی نو برای گفتن داشته باشه. خوندن این کتاب نه فقط برای اهل شعر، که برای هر کسی که دنبال کشف لایه های پنهان وجودیه، واجبه.

ساختار و تنوع قالب های شعری

یکی از جذابیت های اصلی «از خودت ای حوصله سر رفته ای»، تنوع قالب های شعریشه. شاعر تو این مجموعه فقط به یه قالب مشخص بسنده نکرده و دستش برای انتخاب قالب های مختلف باز بوده. از غزلیات که ریشه ای عمیق تو ادبیات کلاسیک فارسی دارن گرفته، تا دوبیتی ها که همیشه حس و حال خاص خودشون رو دارن و ترانه هایی که ریتم و آهنگ خاصی به مجموعه میدن. این تنوع باعث شده که مخاطب هیچ وقت خسته نشه و هر بار که یه شعر جدید رو شروع می کنه، با یه حس و حال تازه روبرو بشه. همین مسئله هم به غنای محتوایی کتاب کمک کرده و نشون میده که شاعر چقدر به فرم و محتوا همزمان توجه داشته. این که شعرها تو قالب های مختلفی مثل غزل، دوبیتی و ترانه بیان شدن، باعث شده هر حس و هر پیامی، بهترین شکل خودش رو پیدا کنه و به دل مخاطب بشینه.

تحلیل و خلاصه نگاری مضامین اصلی کتاب

حالا که یه آشنایی کلی با کتاب پیدا کردیم، وقتشه بریم سراغ مغز اصلی داستان، یعنی مضامین و پیام هایی که غلامحسن اولاد تو این مجموعه بی نظیر گنجونده. این بخش همون جاییه که می تونیم بفهمیم چرا «از خودت ای حوصله سر رفته ای» فقط یه کتاب شعر نیست و ارزش تحلیل عمیق رو داره.

بازتاب رنج و تنهایی انسان معاصر

میشه گفت کلیدواژه اصلی این کتاب، همون «حوصله سر رفته» است. این عبارت فقط یه اصطلاح نیست، بلکه نشونه ای از یه حس عمیق بی قراریه که خیلی از ما آدمای امروز درگیرشیم. تو دوره ای که همه چی سریع و گذراست، یه جور پوچی و دلتنگی عمیق، مثل یه سایه دنبال خیلی هامونه. اولاد با شعرهاش، دقیقاً دست میذاره روی همین حس و از انزوایی حرف میزنه که شاید تو شلوغی های شهر هم حسش کنیم.
اشعار ایشون پر از پرسش های فلسفیه درباره زندگی، مرگ، و معنی هر چی که اطرافمونه. انگار شاعر داره می پرسه: «اصلاً چرا اینجا هستیم؟ این همه عجله و دویدن آخرش به کجا میرسه؟». این بخش از شعرهای اولاد، یه دعوت به تأمله، یه جور یادآوری که گاهی باید وایسیم و به درونمون نگاه کنیم. این حس تنهایی و پوچی، نه از سر ناامیدی، بلکه بیشتر از سر یه جور خودآگاهیه که شاعر می خواد ما هم بهش برسیم.

پشت این پنجره مردم قفسی ساخته اند
در قفس، طرح گل و بلبلی انداخته اند
دل خود را به گل سرخ امانت دادیم
باغ را سبز اگر این همه پرداخته اند

این شعر، تصویر روشنی از همین «حوصله سر رفته» بودنه. مردم برای خودشون قفس ساختن، اما توهم آزادی دارن. این دقیقا همون رنج انسان معاصره که با وجود پیشرفت ها و ارتباطات، باز هم احساس تنهایی و اسارت می کنه.

تجلی عشق و عرفان در لایه های اشعار

اما فکر نکنید که همه چیز تو این کتاب فقط رنج و دلتنگیه. اولاد یه هنرمنده و مثل هر هنرمند واقعی، یه دریچه هم به سمت عشق و امید باز می کنه. عشق تو شعرهای ایشون، ابعاد مختلفی داره. هم عشق زمینی رو می بینیم که با همون حس و حالای خودمون قاطی شده، هم یه جور عشق الهی و عرفانی.
تو بعضی از شعرا، رد پای عناصر عرفانی و یه جور جستجوی حقیقت و معنویت رو میشه دید. انگار شاعر داره دنبال یه نور تو تاریکی می گرده، دنبال یه معنی عمیق تر از زندگی. این بخش از اشعار، یه جورایی دل آدم رو گرم می کنه و نشون میده که حتی تو اوج خستگی و بی قراری، یه امید به رهایی و رسیدن به آرامش وجود داره. عشق تو این کتاب، یه نیروی محرکه است که آدم رو به سمت بالندگی و خودشناسی سوق میده. یه جورایی شاعر میگه که با همه ی این بی حوصلگی ها و دلتنگی ها، ته دلت یه عشقی داری که می تونه نجاتت بده.

نگاه نقادانه و اجتماعی

غلامحسن اولاد فقط به دغدغه های فردی بسنده نکرده و مثل یه ناظر تیزبین، نگاهی هم به جامعه و اتفاقات اطرافش داره. تو این مجموعه، اشعاری رو می بینید که مضامین اجتماعی دارن و یه جور نقد ظریف به وضعیت جامعه و آدم ها رو تو خودشون پنهون کردن.
ممکنه با خوندن بعضی از این شعرا، حس کنید شاعر داره حرف دل شما رو میزنه. از مسائلی مثل آزادی، عدالت و قید و بندهایی که شاید تو زندگی روزمره زیاد حسشون کنیم، حرف میزنه. این نقدها تلخ نیستن، بلکه یه جور تلنگرن. تلنگری برای اینکه به اطرافمون بهتر نگاه کنیم و شاید یه تکونی به خودمون بدیم. مثلاً همین شعر «پشت این پنجره مردم قفسی ساخته اند» که قبلاً گفتم، بهترین نمونه برای این نگاه نقادانه است. این شعر به زیبایی نشون میده که چطور جامعه ما ممکنه خودخواسته، خودش رو تو قفس محدودیت ها و ظواهر حبس کنه و از حقیقت دور بمونه.

طبیعت، نماد و تصویرسازی

یکی دیگه از جنبه های جذاب شعرهای اولاد، استفاده ماهرانه از عناصر طبیعی و نمادهاست. شاعر خیلی وقت ها از یه درخت، یه رودخونه یا یه پرنده برای انتقال مفاهیم عمیق تر استفاده می کنه. این کار باعث میشه که شعرها فقط کلمات نباشن، بلکه یه تابلو نقاشی از احساسات و افکار شاعر باشن.
تصویرسازی تو این کتاب حرف اول رو میزنه. وقتی شعرها رو می خونی، انگار داری صحنه ها رو جلوی چشمت می بینی. این قدرت تصویرسازی، باعث میشه پیام های شاعر راحت تر به دل بشینه و یه جور ارتباط حسی قوی بین خواننده و شعر برقرار بشه. طبیعت اینجا فقط یه پس زمینه نیست، بلکه خودش یه شخصیت پویاست که تو انتقال پیام ها نقش مهمی داره.

مثلاً یه جا شاعر میگه:

ابرها را می بافم، رشته رشته دلتنگی
تا مگر ببارد باران، بر این کویر خستگی

تو این شعر، ابر و باران فقط عناصر طبیعی نیستن؛ نمادی از دلتنگی و آرزوی رهایی از خستگی هستن. این جور تصویرسازی ها تو آثار اولاد زیاده و هر کدومشون یه دنیا حرف دارن.

ویژگی های سبکی و زبانی غلامحسن اولاد در این مجموعه

حالا که رفتیم تو عمق مضامین کتاب، بد نیست یه نگاهی هم به ظاهرش بندازیم؛ یعنی همون سبک و زبان شعری غلامحسن اولاد. همین که چطور کلمات رو کنار هم میذاره و چطور بهشون جون میده، خیلی مهمه و باعث میشه یه شاعر از بقیه متمایز بشه.

زبان و بیان

زبان شعری غلامحسن اولاد تو «از خودت ای حوصله سر رفته ای» یه جورایی سادگی داره که هر کسی می تونه باهاش ارتباط برقرار کنه، اما این سادگی به معنی سطحی بودن نیست. برعکس، همین زبان روان و سادگیه که به شعرها عمق خاصی میده و باعث میشه پیام های عمیق شاعر، راحت تر به دل مخاطب بشینه. انگار داری با یه دوست قدیمی حرف می زنی که حرفاش پر از معنیه.
شاعر تو این مجموعه از واژگان اصیل و حتی بومی استفاده می کنه که به شعرها یه حس نزدیکی و ریشه دار بودن میده. این استفاده از واژگان بومی، باعث میشه که خواننده حس کنه شاعر از دل همین جامعه حرف میزنه و غریبه نیست. علاوه بر این، قدرت تصویرسازی اولاد فوق العاده است. ایشون با استفاده از استعارات و تشبیهات بکر و تازه، صحنه هایی رو خلق می کنه که میشه تو ذهن مجسمشون کرد. این تصاویر اونقدر زنده ان که شعر فقط کلمه نیست، میشه حسش کرد، دیدش و لمسش کرد.

موسیقی و فرم

موسیقی و فرم هم که تو شعر حرف اول رو می زنن. غلامحسن اولاد تو غزلیات و دوبیتی هاش، حسابی به اوزان عروضی مسلطه و همین باعث شده که شعرها یه ریتم و آهنگ دلنشین داشته باشن. وقتی میخونیشون، انگار دارن یه ملودی رو زمزمه می کنن. این آهنگ درونی، باعث میشه که شعر هم به گوش خوش بیاد و هم به ذهن بنشینه.
تو ترانه ها هم که دیگه ریتم و آهنگ یه پای ثابت کاره. اولاد با یه درک درست از موسیقی کلام، ترانه هایی رو خلق کرده که نه فقط برای خوندن، بلکه برای زمزمه کردن و حتی خوندن با یه آهنگ ملایم هم مناسبن. این ریتم و آهنگ، تو انتقال حس و حال ترانه نقش خیلی مهمی داره و باعث میشه مخاطب با تمام وجود باهاش ارتباط بگیره. میشه گفت، شاعر اینجا یه جورایی با کلمات آهنگسازی کرده.

فهرست کامل محتوای کتاب «از خودت ای حوصله سر رفته ای»

برای اینکه بتونیم یه دید کلی و جامع از محتوای کتاب «از خودت ای حوصله سر رفته ای» داشته باشیم و ببینیم شاعر چه دامنه ی وسیعی از اشعار رو تو این مجموعه جا داده، بهتره یه نگاهی هم به فهرست کاملش بندازیم. این فهرست نشون میده که چطور اشعار تو دسته بندی های مختلفی مثل غزل ها، دوبیتی ها و ترانه ها قرار گرفتن.

غزل های تازه

• پله پله به ملاقات خدا می رفتم
• … من از تو آبرو
• راه به پایان رسیده است
• دخترانی همیشه وارونه
• کس ندارد هوای افتاده
• دارا و آذر
• ایستاده ها
• زنی خلاف جهت
• وعده ی سر خرمن
• ترانه بغض
• ما با دل شکسته فقط حال می کنیم
• تو مثل هیچ کسی نیستی بغیر از خود
• با این حواس پرت
• فصل شبانه
• جانماز
• اگر که جای تو بودم
• خطای باصره
• مرگ
• از دوستت دارم
• شیر علی مردان
• رفتی و این دل، علف در زیر پایش سبز شد
• «خوابیده ام که ماه عبور از تنم کند»

برگزیده ها

• آن جا که شاهین پنجه می ریزد
• غزل های شبانه
• سرهای سر به داران
• … که بماند
• بال آه
• باران که در لطافت طبعش خلاف نیست
• شکستن قلمی اتفاق می افتد
• سکه سازان
• یک چشم لبریز ابری
• غم نان
• نقره داغ
• اسب کهر
• رنگ پر کلاغ
• آنسوی بام
• راز مگو
• اشتهای افعی
• شیر و خط
• بوسه ی خورشید
• پاسخ سوال من
• سبزترین دار
• خون سیاووشان
• پیل و پیاده
• قصه می گوید
• در این حوالی
• بوی نان
• ایستاده افتاده است
• تا مردم ببینند
• در باغ خسته ی بعدازظهر
• توله شیران
• یاسا
• حدیثی تازه
• هوای خانه بر دوشی
• جوان بودم و پیر
• زنجیر
• دور مشوش
• قرق
• مردان خدا
• هزار نفس بلبل آفتاب
• مرگ العاذر
• بوی پلنگ
• منحنی عشق
• پشت این پنجره
• کنار چاه با یوسف
• شکار سایه
• غم اگر برخاست
• دگر هیچ
• از خاک به افلاک
• آن سوی پرده
• بی غمی
• اشک مهتاب
• تصویر
• آبروی خون سیاوش
• روز مبادا
• شک و یقین
• اما باز هم
• اما گذشت
• بچه های میهن
• حافظانه
• با اهل نظر
• شاید دلت نخواست
• تهمت
• دو پنجه ی کاغذی و برگ بیدی
• از قد و بالای موج
• آه و دم
• گیسو
• یک بغض می دو ساله
• آتش و شبنم
• آرش کمان می شد
• حافظ شیراز
• ققنوس
• از بی پر و بالی
• شب خستگی های من

چهارگانه ها

این بخش از کتاب شامل اشعاری در قالب چهارگانه است که هر کدام از آن ها به تنهایی می توانند دنیایی از مفاهیم را در خود جای دهند و خواننده را به تأمل وادارند.

کولی واره ها

کولی واره ها، همانطور که از اسمشان پیداست، اشعاری با حال و هوای کوچ، سفر، و زندگی در جریان را به تصویر می کشند. این اشعار غالباً حسی از آزادی، دلتنگی و بیقراری را با خود دارند.

دوبیتی ها

• دوبیتی ها (کولی واره ها)
• دوبیتی های سروناز
• دوبیتی ها

دوبیتی ها از جمله قالب های محبوب در شعر فارسی هستند که با کوتاهی و ایجاز خاص خود، می توانند عمیق ترین مفاهیم را منتقل کنند. در این بخش، غلامحسن اولاد از این ظرفیت به خوبی استفاده کرده است.

ترانه ها

بخش ترانه ها، فضای متفاوتی را در کتاب ایجاد می کند. ترانه ها با ریتم و آهنگ خاص خود، اغلب حال و هوایی صمیمانه تر و ملموس تر دارند و برای بیان احساسات روزمره و عاطفی بسیار مناسب اند.

برش هایی از کتاب: طعم کلام شاعر

شعر رو باید چشید تا بفهمی چی به چیه! تو این بخش می خوام چند تا برش از اشعار غلامحسن اولاد رو براتون بیارم تا خودتون طعم کلام این شاعر رو بچشید و ببینید چقدر میشه باهاش ارتباط برقرار کرد.

پشت این پنجره مردم قفسی ساخته اند
در قفس، طرح گل و بلبلی انداخته اند
دل خود را به گل سرخ امانت دادیم
باغ را سبز اگر این همه پرداخته اند
برگ ها هر ورقی آیت نفرین دلیست
شاخساران به دعا دست برافراخته اند
در چمن مرغ سحر پر زدن از یادش رفت
زاغ ها صف به صف از هر طرقی تاخته اند
چشم می ترسد اگر پلک تکانی بخورد
از تراش مژه ها دشنه مگر آخته اند؟
سنگ در دست به سروقت دلم آمده اند
قدر این سینه چون آینه نشناخته اند
عاشقان تا نشود باورشان بازی عشق
شاعران در دل ما قافیه را باخته اند
باز کن پنجره ها را اگر این باد گذاشت
تا ببینی که خلایق به چه دل باخته اند!

این غزل، یکی از نمونه های بارز نگاه نقادانه و دغدغه مند شاعر به جامعه است. «قفس» و «مردم»، تصویری از محدودیت های خودساخته انسان ها را ارائه می دهند که از آزادی های واقعی دور شده اند.

حالا یه دوبیتی هم ببینیم که چقدر زیبا و کوتاه، حرفای عمیق میزنه:

من آن دریای آرامم که طوفان در دلم دارم
به ظاهر خنده ام اما، هزاران غم، توأم دارم

این دوبیتی به زیبایی حس تنهایی و رنج پنهان رو نشون میده. اینکه آدم از بیرون آروم و شاده، ولی تو دلش یه عالمه غم و غصه داره.

یا مثلاً این برش کوتاه که حس امید و ناتمامی رو منتقل می کنه:

تا رَوی، هر کوچه ای بی تو خیالی می شود
این دل عاشق هنوز هم بی قرارِ توست

این شعر کوتاه اما پرمعنی، نشون دهنده حس عشق و دلتنگی عمیقی هست که در بسیاری از اشعار اولاد موج می زنه. همین برش های کوچک باعث میشن آدم با تمام وجود، با حس شاعر همراه بشه.

چرا «از خودت ای حوصله سر رفته ای» ارزش خواندن دارد؟

خب، شاید بپرسید با این همه کتاب و شعر که تو بازار هست، چرا باید وقتمون رو بذاریم و «از خودت ای حوصله سر رفته ای» رو بخونیم؟ راستش رو بخواید، این کتاب چند تا ویژگی خاص داره که حسابی ارزش خوندن رو بالا می بره.

عمق معنایی و ارتباط با مخاطب

اول از همه، این کتاب عمق معنایی زیادی داره. یعنی چی؟ یعنی وقتی می خونیش، فقط یه سری کلمه نیستن که از جلو چشمت رد میشن؛ یه جورایی حس می کنی شاعر داره حرف دل تو رو میزنه. دغدغه هایی مثل تنهایی، بی قراری، عشق و جستجوی معنی زندگی، چیزایی نیستن که فقط برای شاعر باشن. اینا همون چیزایی هستن که خیلی از ماها باهاشون درگیریم. اولاد این دغدغه ها رو اونقدر صمیمی و خودمانی بیان می کنه که حس می کنی یه رفیق قدیمی داره باهات حرف می زنه. همین باعث میشه که بتونی با شعرها ارتباط عمیقی برقرار کنی و توشون غرق بشی.

غنای ادبی و هنری

جدا از محتوا، از نظر ادبی و هنری هم این کتاب حرفای زیادی برای گفتن داره. غلامحسن اولاد یه استاد کلامه. هم تو انتخاب کلمات، هم تو تصویرسازی و هم تو استفاده از اوزان و ریتم های شعری، حسابی چیره دسته. تنوع قالب ها از غزل تا ترانه، نشون میده که شاعر چقدر به فنون شعر مسلطه و چطور می تونه تو هر قالبی، یه شاهکار خلق کنه. این کتاب یه جورایی برای هر کسی که دنبال شعر خوب و اصیله، یه گنجینه به حساب میاد. برای دانشجوها و پژوهشگرا هم که دنبال یه اثر قابل تحلیل تو شعر معاصرن، یه منبع عالیه.

جایگاه اثر در شعر معاصر

«از خودت ای حوصله سر رفته ای» فقط یه کتاب شعر شخصی نیست، بلکه یه جایگاه خاصی تو شعر معاصر فارسی داره. این کتاب نشون میده که شعر امروز ما چقدر می تونه همزمان هم ریشه دار باشه و هم حرف نو بزنه. اولاد با سبک خاص خودش، تونسته پلی بین سنت و مدرنیته ایجاد کنه. اون هم به گذشته و اصالت شعر فارسی وفاداره و هم دغدغه های انسان امروز رو به زیبایی بیان می کنه. خوندن این کتاب باعث میشه که دید بهتری نسبت به جریان های شعر معاصر پیدا کنید و با یکی از صداهای مهم این دوره آشنا بشید. این اثر به خاطر نگاه عمیق و زبان روانش، تونسته جای خودشو تو دل خیلی ها باز کنه و به یه مرجع برای شناخت شعر اولاد تبدیل بشه.

سخن پایانی و توصیه نهایی

خب، سرتون رو درد نیارم. کتاب «از خودت ای حوصله سر رفته ای» اثر غلامحسن اولاد، یه مجموعه شعریه که واقعاً خوندن و غرق شدن تو دنیای پرمفهومش رو بهتون پیشنهاد می کنم. این کتاب یه جورایی مثل یه دوست می مونه که میاد و باهات از دغدغه های مشترک حرف می زنه، از تنهایی و بی قراری گرفته تا عشق و امید. شاعر با زبانی روان و در عین حال عمیق، یه سفری رو تو دل احساسات انسان معاصر براتون ترتیب میده.

تنوع قالب ها، غنای معنایی، و زیبایی های سبکی، همه دست به دست هم دادن تا این کتاب رو به اثری ارزشمند و قابل تأمل تبدیل کنن. اگه دنبال یه تجربه جدید تو دنیای شعر هستید، اگه دلتون می خواد حرفای خودتون رو تو قالب کلمات یه شاعر کاربلد بشنوید، یا اگه فقط می خواید با یکی از چهره های مهم شعر معاصر بیشتر آشنا بشید، این کتاب دقیقاً همون چیزیه که نیاز دارید.

پس اگه دوست دارید این سفر ادبی رو تجربه کنید و از دنیای دلنشین و پرمعنای شعر غلامحسن اولاد لذت ببرید، معطل نکنید. برای تهیه و مطالعه نسخه کامل این کتاب ارزشمند، می توانید به کتاب فروشی های معتبر و پلتفرم های قانونی فروش کتاب مراجعه کنید. خوندنش حسابی می چسبه!