عده طلاق خلع نوبت اول چند روز است

عده طلاق خلع نوبت اول به طور کلی برای زنانی که عادت ماهانه دارند، سه طهر (معادل حدود سه ماه) و برای زنانی که عادت ماهانه ندارند (به جز یائسه)، سه ماه قمری است. البته، اگر زن باکره یا یائسه باشد، عده ندارد و برای زن باردار، عده تا زمان وضع حمل اوست.

تصمیم به جدایی و طلاق، خودش به اندازه کافی سخت و پُر از دغدغه ست، حالا اگر پای مسائل حقوقی و قانونی هم وسط بیاد، این پیچیدگی ها بیشتر هم میشه. یکی از مهم ترین این مسائل، بحث عده طلاق هست که خیلی ها ممکنه با جزئیاتش آشنا نباشن. خصوصاً وقتی پای طلاق خلع نوبت اول به میان میاد، سوالاتی پیش میاد که دونستن جوابشون برای هر کسی که در این شرایط قرار گرفته، حسابی مهمه.

اصلاً عده چیه؟ چرا باید عده نگه داشت؟ طلاق خلع با بقیه طلاق ها چه فرقی داره و چرا نوبت اول بودنش مهمه؟ این ها سوالاتیه که قراره تو این مقاله با زبانی ساده و خودمونی بهشون جواب بدیم تا شما با خیال راحت و آگاهی کامل، قدم های بعدی زندگی تون رو بردارید. پس اگه دنبال این هستید که سر از کار عده و طلاق خلع نوبت اول دربیارید، با ما همراه باشید.

طلاق خلع نوبت اول، قضیه چیه؟

قبل از اینکه سراغ مدت زمان عده بریم، لازمه یه تعریف روشن و واضح از طلاق خلع و نوبت اول بودنش داشته باشیم تا همه چیز برامون جا بیفته. انگار که داریم یه پازل رو از اول کنار هم می چینیم.

تعریف طلاق خلع به زبان خودمونی

تصور کنید زندگی مشترک دیگه اون شیرینی و آرامش قبل رو نداره و زن از همسرش اونقدر کراهت پیدا کرده که دیگه نمی تونه زندگی رو ادامه بده. کراهت یعنی تنفر، بیزاری یا دل زدگی شدید. تو این شرایط، زن تصمیم می گیره جدا بشه. اما خب، حق طلاق معمولاً با مرده. پس زن چیکار می کنه؟ میاد یه چیزی رو به مرد می بخشه، یه مالی رو به عنوان فدیه یا عوض به مرد میده تا اون راضی به طلاق بشه.

این فدیه می تونه هر چیزی باشه؛ مثلاً تمام یا بخشی از مهریه، یا حتی یه مبلغ دیگه که هیچ ربطی به مهریه نداره. مهم اینه که مرد این مال رو قبول کنه و در ازای اون، طلاق رو جاری کنه. به این نوع طلاق میگن طلاق خلع. ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی هم دقیقاً همین رو میگه: «طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر می دهد، طلاق می گیرد؛ اعم از اینکه مال مزبور، عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.»

نوبت اول یعنی چی؟

ممکنه این سوال پیش بیاد که حالا نوبت اول تو طلاق خلع چه فرقی داره؟ خیلی ساده بگم، وقتی یه زن و مرد برای اولین بار با هم ازدواج کردن و حالا از طریق همین طلاق خلع از هم جدا میشن، به این طلاق میگن طلاق خلع نوبت اول. یعنی تا حالا سابقه طلاق خلع بین این دو نفر نبوده. اگه بعد از این طلاق، دوباره با هم ازدواج کنن و خدای نکرده باز هم کارشون به طلاق خلع بکشه، اون وقت میشه طلاق خلع نوبت دوم و همین طور الی آخر. اهمیت نوبت اول بودن بیشتر تو بحث رجوع خودشو نشون میده که جلوتر بهش می رسیم.

شرایطی که طلاق خلع رو رقم می زنه

طلاق خلع همین جوری اتفاق نمی افته، یه سری شرایط خاص داره که باید رعایت بشه:

1. کراهت زن: زن باید از شوهرش اونقدر کراهت داشته باشه که ادامه زندگی مشترک براش غیرممکن باشه. یعنی دیگه نتونه با اون مرد زیر یه سقف زندگی کنه. این کراهت رو باید تو دادگاه ثابت کنه.
2. بذل مال (فدیه): زن باید یه مالی رو به شوهرش ببخشه یا بهش بده. همون طور که گفتیم، این مال می تونه مهریه، معادل اون، بیشتر یا کمتر باشه.
3. قبول کردن مال توسط مرد: مرد باید این فدیه رو قبول کنه و به طلاق راضی بشه. بدون رضایت مرد، طلاق خلع شکل نمی گیره، مگر اینکه زن وکالت در طلاق بلاعزل داشته باشه که اون یه بحث جداست.
4. اراده و عقلانیت: زن باید با اراده خودش و در کمال عقل این تصمیم رو بگیره، یعنی تحت فشار یا اجبار نباشه.

پس، اگه این شرایط وجود داشته باشه، تازه میشه گفت طلاق خلع نوبت اول محقق شده و حالا نوبت میرسه به بحث مهم عده.

حالا اصل مطلب: عده طلاق خلع نوبت اول چند روزه؟

رسیدیم به سوال اصلی که خیلی ها ذهنشون رو درگیر کرده. مدت زمان عده تو طلاق خلع نوبت اول، بسته به شرایط زن، فرق می کنه. اما یه قاعده کلی وجود داره و چند تا استثنا.

قانون چی میگه؟ سه طهر یا سه ماه

طبق ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی، مدت زمان عده طلاق برای بیشتر زنان سه طهر هست. طهر یعنی چی؟ جلوتر توضیح میدم. اما اگه زن عادت ماهانه نداشته باشه، مثلاً به خاطر بیماری یا مصرف دارو، اون وقت عده اش سه ماه قمری خواهد بود. این سه ماه هم باید پشت سر هم باشه.

پس، یه بار دیگه می گم:

• اگه زن عادت ماهانه داره: سه طهر
• اگه زن عادت ماهانه نداره (اما یائسه نیست): سه ماه قمری

این سه طهر یعنی چی؟

کلمه طهر شاید کمی عجیب به نظر بیاد، ولی معنی ساده ای داره. طهر به اون دوره پاکی بین دو عادت ماهانه میگن. یعنی زن بعد از طلاق، باید سه بار عادت ماهانه رو تجربه کنه و بین هر بار، یه دوره پاکی داشته باشه. بعد از سومین دوره عادت ماهانه و پاک شدن از اون، عده تموم میشه. مثلاً:

1. طلاق صورت می گیره.
2. زن اولین عادت ماهانه و دوره پاکی رو میگذرونه (اولین طهر).
3. دومین عادت ماهانه و دوره پاکی (دومین طهر).
4. سومین عادت ماهانه و دوره پاکی (سومین طهر).

بعد از پاک شدن از سومین عادت ماهانه، عده به پایان رسیده. این مدت معمولاً حدود ۹۰ روز یا همون سه ماه شمسی طول می کشه، اما دقیقاً به چرخه قاعدگی هر خانم بستگی داره. ممکنه برای یکی ۸۰ روز بشه، برای یکی ۱۰۰ روز.

خب، اگر عادت ماهانه نداشته باشیم چی؟

همون طور که گفتیم، اگه زن عادت ماهانه نداشته باشه – مثلاً به خاطر اختلالات هورمونی، بیماری، یا حتی مصرف داروهایی که پریود رو قطع می کنن – و در عین حال یائسه هم نباشه، عده اش سه ماه تمام قمری هست. این سه ماه از روزی که صیغه طلاق جاری میشه، شروع میشه و وقتی سه ماه کامل شد، عده تمومه. اینجا دیگه بحث طهر و پاکی مطرح نیست.

خانم های یائسه و باکره؛ حکم شما فرق داره!

قانون برای دو گروه از زنان، وضعیت خاصی رو در نظر گرفته و اون ها رو از نگه داشتن عده معاف کرده:

1. زن یائسه: اگه زن یائسه باشه، یعنی به سنی رسیده باشه که دیگه عادت ماهانه نمیشه (که معمولاً تو ایران بالای ۵۰ سال قمری هست)، نیازی به نگه داشتن عده نداره. چرا؟ چون هدف اصلی عده، اطمینان از عدم بارداری و اختلاط نسل هاست و در یائسگی، بارداری منتفیه. پس، اگه خانمی یائسه باشه، بعد از طلاق خلع نوبت اول، می تونه فوراً ازدواج کنه.
2. زن باکره: اگه بین زن و مرد نزدیکی اتفاق نیفتاده باشه و زن باکره باشه، اون هم نیازی به نگه داشتن عده نداره. چون اینجا هم بحث بارداری و اختلاط نسل مطرح نیست. اما این شرط باکره بودن خیلی مهمه و باید تو دادگاه ثابت بشه.

پس، اگه یکی از این دو حالت پیش بیاد، طلاق خلع نوبت اول عده نداره و زن می تونه بلافاصله بعد از طلاق، برای ازدواج مجدد اقدام کنه.

وقتی خانم بارداره، قضیه کاملاً فرق می کنه

حالت سوم و بسیار مهم، وقتیه که زن در زمان طلاق، بارداره. تو این شرایط، مدت عده اصلاً ربطی به طهر یا ماه نداره و تا زمان وضع حمل (به دنیا آوردن بچه) هست. این رو ماده ۱۱۵۳ قانون مدنی هم تاکید می کنه. یعنی اگه طلاق امروز جاری بشه و زن فردا زایمان کنه، عده اش تمومه. اما اگه طلاق جاری بشه و زن مثلاً هفت ماه دیگه زایمان کنه، عده اش اون هفت ماه خواهد بود.

قانون می گه: «عده طلاق زن حامله، تا زمان وضع حمل اوست.» این یعنی هر وقت بچه به دنیا اومد، عده تمومه، چه یه روز باشه چه نه ماه.

اینجا دیگه مدت زمان عده می تونه خیلی کوتاه تر یا خیلی طولانی تر از سه طهر یا سه ماه باشه، و همه چیز بستگی به زمان تولد بچه داره. هدف اصلی اینجا هم حفظ نسب و روشن شدن پدر واقعی فرزند هست.

دوران عده طلاق خلع؛ باید و نبایدهاش

دوران عده فقط به مدت زمان محدود نمیشه، بلکه یه سری احکام و قواعد هم داره که زن باید تو این مدت رعایت کنه. دونستن این نکات برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و شرعی آینده خیلی مهمه.

ازدواج مجدد ممنوع! چرا؟

مهم ترین قاعده ای که تو دوران عده، چه برای طلاق خلع و چه برای انواع دیگه طلاق، باید رعایت بشه، ممنوعیت ازدواج مجدد زن هست. تو این مدت، زن حق نداره با شخص دیگه ای ازدواج کنه، چه موقت و چه دائم. علت اصلی این ممنوعیت، همون طور که قبلاً هم گفتیم، اینه که وضعیت بارداری زن مشخص بشه و نسل ها با هم قاطی نشن. اگه زنی تو دوران عده، با علم به این ممنوعیت، ازدواج کنه و نزدیکی هم صورت بگیره، علاوه بر اینکه اون ازدواج باطله، برای همیشه به اون مرد حرام میشه.

وضعیت نفقه در این عده

بحث نفقه تو طلاق خلع یه تفاوت اساسی با طلاق رجعی داره. تو طلاق خلع، چون زن خودش کراهت داشته و مالی رو بخشیده (فدیه داده) تا طلاق بگیره، اصولاً مرد وظیفه ای برای پرداخت نفقه در دوران عده نداره. در واقع، یکی از نتایج بائن بودن طلاق خلع همینه. اما، اینجا یه استثنای خیلی مهم وجود داره: نفقه زن باردار.

اگه زنی که طلاق خلع گرفته، باردار باشه، مرد موظفه نفقه اون رو تا زمان وضع حمل پرداخت کنه. این نفقه، به خاطر وجود جنین و حمایت از طفل هست و ارتباطی به نوع طلاق نداره.

می تونیم از خونه بریم یا باید بمونیم؟

برخلاف طلاق رجعی که زن باید تو دوران عده تو منزل مشترک باقی بمونه، تو طلاق خلع نوبت اول، معمولاً زن الزامی به ماندن در منزل مشترک نداره و می تونه به هر جایی که صلاح می دونه بره. این هم یکی دیگه از نتایج بائن بودن طلاقه. با این حال، همیشه توصیه میشه در این خصوص با یه وکیل مشورت بشه تا بر اساس شرایط خاص هر پرونده، بهترین تصمیم گرفته بشه.

خواستگاری تو دوران عده، حلاله یا حروم؟

سوال جالبیه! تو طلاق خلع، که از نوع طلاق بائنه، خواستگاری از زن در دوران عده، چه به صورت اشاره و کنایه و چه صریح، از نظر شرعی حرام نیست. اما خب، از نظر اخلاقی و عرفی، ممکنه کار پسندیده ای نباشه و بهتره که حرمت ها حفظ بشن. این با طلاق رجعی فرق می کنه، چون تو طلاق رجعی، خواستگاری در دوران عده ممنوعه، حتی به کنایه.

رجوع در طلاق خلع نوبت اول: راه برگشت هست؟

شاید براتون سوال باشه که آیا بعد از طلاق خلع نوبت اول، راهی برای برگشت به زندگی مشترک وجود داره؟ جواب، بله، اما با یه شرط اساسی که خود زن باید انجام بده.

طلاق خلع از نوع بائنه، یعنی چی؟

تو قانون، طلاق ها دو دسته کلی دارن: رجعی و بائن.

طلاق رجعی: طلاقی که مرد تو دوران عده می تونه به همسرش رجوع کنه (بدون عقد جدید) و زندگی مشترک رو از سر بگیره.

طلاق بائن: طلاقی که مرد حق رجوع نداره و برای برگشت به زندگی مشترک، باید عقد جدیدی با رضایت طرفین جاری بشه.

طلاق خلع اصولاً جزو طلاق های بائن محسوب میشه. یعنی چی؟ یعنی وقتی طلاق خلع جاری شد، مرد دیگه حق نداره تو دوران عده، به همسرش رجوع کنه. انگار که پل های پشت سرش رو خراب کرده.

کلید رجوع دست خانمه: پس گرفتن فدیه

اما یه استثنای خیلی مهم تو طلاق خلع وجود داره که راه برگشت رو باز می کنه. اگه زن، تو دوران عده، از بذل خودش رجوع کنه، یعنی همون مالی رو که به مرد بخشیده بود (فدیه)، پس بگیره، اون وقت طلاق خلع از حالت بائن خارج میشه و به رجعی تبدیل میشه! در این صورت، مرد هم بلافاصله حق رجوع پیدا می کنه و می تونه به همسرش برگرده.

پس، تو طلاق خلع نوبت اول، رجوع مرد به زن تنها در صورتی ممکنه که:

1. زن تو دوران عده باشه.
2. زن از بذل (فدیه) خودش رجوع کنه و اونو پس بگیره.

اگه این دو شرط انجام بشه، مرد می تونه رجوع کنه و زندگی مشترک دوباره از سر گرفته میشه، بدون اینکه نیاز به عقد جدیدی باشه. اما اگه عده تموم بشه و زن از بذلش رجوع نکرده باشه، دیگه راهی برای رجوع در این طلاق وجود نداره و برای برگشت به زندگی مشترک، باید دوباره عقد ازدواج با تمام شرایطش خونده بشه.

چطور از بذل رجوع کنیم؟ مراحلش چیه؟

اگه زنی تصمیم بگیره که از بذل خودش رجوع کنه و فدیه ای که داده رو پس بگیره، باید این موضوع رو به طور رسمی به دفترخونه ای که طلاق رو ثبت کرده، اطلاع بده. این کار معمولاً از طریق یک اظهارنامه رسمی یا مراجعه حضوری به دفترخانه و ثبت درخواست رجوع از بذل انجام میشه. وقتی زن از بذلش رجوع کرد، همون لحظه حق رجوع برای مرد ایجاد میشه و مرد می تونه این حق رو اعمال کنه. بعد از اینکه زن از بذلش رجوع کرد و مرد هم رجوع خودش رو اعلام کرد، باید حداکثر ظرف یک ماه، این قضیه رو به دفترخونه اعلام کنن تا ثبت بشه و مشکلی پیش نیاد.

مهلت برگشت چقدره؟

نکته کلیدی اینجاست که زن فقط تا پایان دوران عده می تونه از بذل خودش رجوع کنه. اگه عده تموم بشه و زن رجوعی از بذل نکرده باشه، دیگه این فرصت رو از دست داده و طلاق به طور کامل بائن میشه و راهی برای رجوع مرد نیست. پس زمان بندی اینجا حسابی مهمه.

مهریه تو طلاق خلع نوبت اول چی میشه؟

یکی دیگه از سوالات مهم، وضعیت مهریه در طلاق خلع نوبت اوله. همون طور که قبلاً گفتیم، تو طلاق خلع، زن برای اینکه مرد رو راضی به طلاق کنه، یه مالی رو بهش می بخشه یا میده. این مال همون فدیه یا عوضه.

مهریه، همون فدیه میشه

تو بیشتر موارد طلاق خلع، این فدیه تمام یا بخشی از مهریه زن هست. یعنی زن میاد و میگه من فلان مقدار از مهریه ام رو بهت می بخشم یا کل مهریه ام رو می بخشم تا تو من رو طلاق بدی. البته، ممکنه فدیه مبلغی بیشتر یا کمتر از مهریه باشه یا حتی یه مال دیگه که ربطی به مهریه نداره. این بستگی به توافق بین زوجین داره.

مثلاً، اگه مهریه زن ۱۰۰ سکه باشه، ممکنه زن ۵۰ سکه رو ببخشه و طلاق بگیره، یا کل ۱۰۰ سکه رو ببخشه، یا حتی علاوه بر ۱۰۰ سکه، ۱۰ میلیون تومان پول هم به مرد بده تا راضی بشه. همه این ها بستگی به شرایط و توافق طرفین داره.

اگه قبل از نزدیکی باشه چی؟

یه حالت خاص تو بحث مهریه وجود داره و اون هم وقتیه که طلاق قبل از نزدیکی اتفاق می افته. طبق قانون، اگه طلاق قبل از اینکه زن و مرد با هم نزدیکی کنن صورت بگیره، زن مستحق نصف مهریه خودش هست. حالا اگه تو طلاق خلع، زن کل مهریه اش رو بخشیده باشه، ولی قبل از نزدیکی باشه، باز هم می تونه نصف مهریه رو مطالبه کنه. این یه قانون حمایتی برای زن در شرایط خاصه. البته، اگه زن خودش کل مهریه رو به عنوان فدیه بخشیده باشه و نزدیکی هم اتفاق افتاده باشه، دیگه نمی تونه مطالبه ای برای مهریه داشته باشه، مگر اینکه از بذلش رجوع کنه که اون هم بحثش رو کردیم.

چرا باید از وکیل کمک بگیریم؟

با اینکه سعی کردیم همه چیز رو به زبان ساده توضیح بدیم، اما همون طور که دیدید، مسائل حقوقی طلاق، خصوصاً طلاق خلع، پر از ریزه کاری و پیچیدگیه. تو این شرایط حساس، کمک گرفتن از یه وکیل متخصص، واقعاً می تونه مثل یه ناجی باشه.

پیچیدگی های حقوقی رو دست کم نگیرین!

قوانین خانواده، به خصوص قوانین طلاق، مدام در حال تغییر و تفسیر هستن. یه وکیل با تجربه، تمام این قوانین رو مو به مو می شناسه و می تونه بهترین راه رو بهتون نشون بده. مثلاً ممکنه شما ندونید چطور باید کراهت رو ثابت کنید، یا چه فدیه ای بهترین گزینه برای شماست، یا اصلا آیا امکان رجوع تو شرایط شما وجود داره یا نه. وکیل میتونه اینها رو براتون روشن کنه.

جلوگیری از ضرر و زیان

تصور کنید ندونسته کاری کنید که حقوق مالی تون از دست بره، یا به خاطر یه اشتباه کوچیک، فرصت رجوع رو برای همیشه از دست بدید. یه وکیل خوب می تونه از تضییع حقوق شما جلوگیری کنه و مطمئن بشه که شما از همه امتیازات قانونی تون مطلع هستید و بهترین تصمیم رو می گیرید.

آرامش خاطر و سرعت بیشتر

فرایند طلاق خودش به اندازه کافی استرس زاست. وقتی یه وکیل کنار شما باشه، بخش زیادی از بار روانی و کارهای اداری از دوش شما برداشته میشه. اون ها می دونن چه مراحلی رو باید طی کنن، چه مدارکی لازمه و چطور میشه روند پرونده رو تسریع کرد. این آرامش خاطر و سرعت بیشتر، تو این دوران حساس، واقعاً بی قیمته.

خلاصه، مشاوره حقوقی تخصصی در فرآیند طلاق خلع نوبت اول، نه تنها یک گزینه، بلکه یک ضرورت هست تا از حقوق خودتون دفاع کنید و با آگاهی کامل، مسیر زندگی جدیدتون رو شروع کنید.

جمع بندی: با آگاهی، قدم بعدی رو بردارید

تا اینجا با هم مفاهیم طلاق خلع نوبت اول، مدت زمان عده و استثنائاتش، احکام دوران عده و بحث مهم رجوع و وضعیت مهریه رو بررسی کردیم. دیدیم که عده طلاق خلع نوبت اول برای اکثر خانم ها، سه طهر یا سه ماه قمریه و برای زنان یائسه و باکره عده ای وجود نداره. برای زن باردار هم عده تا زمان وضع حمله. مهم ترین نکته هم این بود که رجوع تو طلاق خلع فقط با برگشت زن از بذل مال (فدیه) امکان پذیره و این اتفاق باید تو مدت عده بیفته.

هدف از این مقاله این بود که شما رو با این مسائل مهم حقوقی آشنا کنیم تا تو این مسیر، تنها و سردرگم نباشید. یادمون باشه که آگاهی، بهترین ابزاره برای گرفتن تصمیمات درست. با دونستن این جزئیات، می تونید با دید بازتری به آینده نگاه کنید و با اطمینان قدم بردارید.

البته، هر پرونده ای شرایط خاص خودش رو داره و این اطلاعات کلی هست. به همین دلیل، همیشه تاکید می کنیم که برای هر گونه اقدام حقوقی، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. اون ها می تونن با بررسی دقیق شرایط شما، بهترین راه حل رو پیشنهاد بدن و از حقوق شما به بهترین شکل دفاع کنن.

امیدواریم این مقاله به دردتون خورده باشه و تونسته باشه بخشی از سوالات و دغدغه های شما رو برطرف کنه. یادتون باشه، زندگی ادامه داره و با آگاهی و حمایت درست، میشه از پس هر چالشی بر اومد.