عوامل اصلی گرمایش جهانی چیست؟/ نقش گاز متان در ایجاد گرما

شورای بین الدولی تغییرات آب و هوایی به چهار عامل موثر بر گرمایش جهانی اشاره می کند و بر اساس برخی مطالعات انجام شده تاثیر متان در ایجاد گرما بیش از 36 درصد بیشتر از دی اکسیدکربن است.

به گزارش امروزیا  مساله افزایش مستمر درجه حرارت به یکی از مسایل اصلی مورد توجه مسیولان محیط زیست و پایگاه های پایش جوی و اقتصاد دانان حتی سیاستمداران تبدیل شده است و هر بار که این مساله مطرح شود انگشت اتهام به طور مستقیم متوجه گاز دی اکسید کربن می شود که به عنوان نخستین و اصلی ترین متهم عامل افزایش متوسط حرارت کره زمین از سوی متخصصان مطرح می شود اما باید به متهمی دیگر در این ارتباط اشاره کنیم که با وجودی که نقش آن در افزایش متوسط درجه حرارت جهان مشهود است اما کمتر درباره آن گفته شده است. این متهم گاز متان یا به گفته خیلی ها گاز باتلاق ها است.

متان گازی است که در حالت پاکی بی رنگ و بی بو است. از هوا سبک تر است و یکی از گازهای ناچیز در جو زمین به شمار می رود و نسبت آن 0.00015 درصد از کل حجم هوا است.

متان در هوا اشتعال پذیر است و شعله ای سوزان و نوری شدید دارد و ماده اصلی تشکیل دهنده گاز طبیعی است و به طور متوسط حدود 75 درصد آن را تشکیل می دهد و این میزان در برخی میادین گاز طبیعی تا 99 درصد هم می رسد.

متان بخش عظیمی از گازهای متصاعد از چاه های نفت است که از میادین نفتی و میادین گاز طبیعی به داخل پوسته زمین رسوب می کند و در خلال عملیات استخراج زغال سنگ از معادن و یا فرایند تولید آن نشت می کند. از ایستگاه های تصفیه آب و پالایشگاه های تصفیه نفت و فرآورده های نفتی نیز قابل نشت و انتشار است.

متان به عنوان عنصر اصلی تشکیل دهنده گاز طبیعی یکی از مهم ترین مواد خامی است که با توجه به کاربردش در تولید بخش عمده ای از الفین استیلن، سیانید، نیتروژن آمونیاک، الکل و برخی گازهای صنعتی از اهمیت زیادی برخوردار است. می توان از گاز طبیعی به عنوان منبع متان در فرآیندهایی که متان به عنوان ماده خام کاربرد دارد، استفاده کرد و بدین ترتیب نیازی به استخراج و خالص سازی متان از گاز طبیعی نیست.

بیشتر گازهای طبیعی مانند گاز زغال و گازهای روشنایی حاوی مقدار زیادی متان هستند و این گاز ساده ترین ترکیبات هیدروکربونیک به شمار می رود چرا که از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است.  

متان و پدیده تاثیر گلخانه ای

با وجود آنکه غلظت متان در جو کمتر از غلظت دی اکسید کربن از حیث مقدار است اما غیر ممکن است که از اهمیت و نقش آن در بروز پدیده گلخانه ای و مشکلات ناشی از افزایش درجه حرارت در جهان غافل شد. این امر به دو عامل باز می گردد؛ نخستین و مهم ترین آن این است که خواص تابشی متان پویایی هر مولکول از مولکوهایش را در جذب حرارت تابشی تا چندین مرتبه بالاتر از فعالیت دی اکسید کربن قرار می دهد. بر اساس برآورد محققان R. A. Houghton و .. M Woodwell. این مقدار به 20 مرتبه بیشتر و در تحقیقات IS Isaksen و همکاران این مقدار به 10 مرتبه بیشتر می رسد. براساس الگوی ریاضی amnes Hansen و serge Labedent اهمیت متان به عنوان دلیل افزایش دمای جهان 25 درصد از اهمیت دی اکسید کربن بیشتر است اما در حال حاضر coln Gabbin اظهار می دارد که تاثیر متان در ایجاد گرما بیش از 36 درصد بیشتر از تاثیر افزایش دی اکسیدکربن است.

درباره آثار مترتب بر پدیده تاثیر گلخانه ای نتایج تحقیقات شورای مشورتی دولتی تغییرات اقلیمی نشان می دهد که این تغییرات در متوسط درجه حرارت جهان به نسبت بخار آب زیاد است. پیش بینی می شود که میانگین افزایش درجه حرارت جهان بین نیم تا 5 درجه سانتیگراد در هر 10 سال نوسان داشته باشد و به خاطر این افزایش بروز تغییرات و افزایش حرارت آب دریاها و اقیانوس ها نیز با انتشار گرما در طی فصل تابستان در مناطق واقع در عرضهای شمالی بالاتر مشاهده خواهد شد.

گزارش شورای بین الدولی تغییرات آب و هوایی موارد زیر را مهمترین عوامل گرمایش جهانی هستند:
1- منابع نشت دی اکسیدکربن و متان و منابع جذب این دو گازدر جو زمین

2- نقش موثر ابرها در تغییرات آب و هوایی

3- نقش اقیانوسها در ایجاد تغییرات آب و هوایی

4- کوه های یخی قطب که شناور بودن و ذوب شدن آن ها در افزایش سطح دریا موثر است.

به گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، برخی دانشمندان معتقدند که ممکن است کنترل مقدار آب در خاک کشاورزی از نشت متان در جو بکاهد، چنانچه کنترل نشت متان ناشی از معادن زغال سنگ و خطوط گاز به کاهش غلظت متان در هوا نیز کمک کرده است.

پایان خبر امروزیا