متن دادخواست مطالبه وجه چک

اگه شما هم با چک برگشتی روبرو شدید و دنبال راه حلی قانونی هستید تا پولتون رو پس بگیرید، «متن دادخواست مطالبه وجه چک» دقیقاً همون چیزیه که بهش نیاز دارید. این دادخواست، ابزار قانونی شما برای پیگیری حق و حقوقتون تو دادگاهه. در ادامه این مطلب، همه چیز رو قدم به قدم بهتون می گیم تا با خیال راحت و آگاهی کامل، این مسیر رو طی کنید و به پولتون برسید.

چک، یکی از مهمترین و رایج ترین سندهای تجاریه که تو مبادلات روزمره ما نقش حیاتی داره. از خرید و فروش خونه و ماشین گرفته تا معاملات ساده روزانه، چک همه جا حضور داره و به نوعی، ستون فقرات اعتماد تو بازار مالی ماست. اما گاهی اوقات، این اعتماد یه کم می لرزه و با برگشت خوردن چک، صاحبش رو دچار کلی دردسر و نگرانی می کنه. فکر کنید چقدر ناراحت کننده است وقتی یه چک رو دریافت می کنید و روش حساب باز می کنید، اما موقع وصول، با گواهی «کسر موجودی» یا «عدم موجودی» روبرو می شید. اینجاست که حس می کنید حقتون پایمال شده و باید یه راهی برای پس گرفتن پولتون پیدا کنید.

پیگیری حقوقی یه چک برگشتی، ممکنه در نگاه اول خیلی پیچیده و گیج کننده به نظر برسه. اصطلاحات حقوقی، مراحل دادگاه، فرم های عجیب و غریب و کلی باید و نباید، شاید آدم رو از خیر پیگیری بندازه. اما نگران نباشید! هدف این مقاله دقیقاً همینه که این مسیر پر پیچ و خم رو براتون روشن و ساده کنه. ما اینجا هستیم تا بهتون نشون بدیم چطور می تونید با تنظیم یه دادخواست مطالبه وجه چک، به صورت قانونی و با اقتدار، دنبال حق خودتون برید. از تعریف چک و انواعش گرفته تا مهلت های قانونی، روش های مختلف مطالبه وجه، و مهم تر از همه، آموزش گام به گام نوشتن دادخواست و پیگیریش تو دادگاه، همه و همه رو با زبونی خودمونی و قابل فهم براتون توضیح می دیم. پس اگه آماده اید که از حق و حقوقتون دفاع کنید و پولتون رو پس بگیرید، با ما همراه باشید.

قبل از اینکه دادخواست بنویسی: چیزایی که باید از مطالبه وجه چک بدونی

قبل از اینکه بخوایم بریم سراغ قلم و کاغذ و نوشتن دادخواست، لازمه یه سری اطلاعات پایه رو درباره چک و روند برگشت خوردنش بدونیم. این اطلاعات مثل یه نقشه راه می مونن که کمک می کنن تو مسیر درست حرکت کنیم و اشتباه نکنیم.

چک چیست و چند نوع داریم؟ (از عادی تا صیادی)

چک، یه سند تجاریه که به وسیله اون، صادرکننده به بانک دستور می ده که مبلغ مشخصی رو به دارنده چک پرداخت کنه. تو کشور ما چند نوع چک داریم که هر کدوم ویژگی های خاص خودشون رو دارن:

• چک عادی: این چک، رایج ترین نوعه که صادرکننده از حساب جاری خودش صادر می کنه. پرداختش بستگی به موجودی حساب صادرکننده تو بانک داره.
• چک تایید شده: تو این مدل، بانک پرداخت مبلغ چک رو تایید می کنه. یعنی حتی اگه صادرکننده هم پول نداشته باشه، بانک مسئول پرداختش هست.
• چک تضمین شده: این چک رو خود بانک به عهده یکی از شعبه هاش صادر می کنه و تضمین پرداختش با بانکه. معمولاً برای معاملات بزرگ استفاده می شه.
• چک مسافرتی: یه جور چک بانکیه که توسط بانک صادر می شه و دارنده می تونه مبلغش رو تو هر شعبه ای از همون بانک نقد کنه.
• چک صیادی: این مدل جدیدتره و ویژگی های خاص خودش رو داره. چک های صیادی حتماً باید تو سامانه صیاد ثبت بشن و تایید بشن تا اعتبار پیدا کنن. رنگشون بنفشه و یه بارکد هم روشون دارن.

مفهوم چک برگشتی و گواهی عدم پرداخت، از سیر تا پیاز

وقتی شما یه چک رو به بانک می برید و تو حساب صادرکننده پولی نیست یا کافی نیست، بانک چک رو برگشت می زنه. به این معنی که مبلغ چک به شما پرداخت نمی شه. بعد از برگشت خوردن چک، بانک یه گواهینامه عدم پرداخت یا همون برگشتی صادر می کنه. این گواهینامه، مهم ترین مدرک شما برای پیگیری حقوقی چک تو دادگاهه. بدون این مدرک، عملاً نمی تونید اقدام قانونی کنید.

مهلت های قانونی برای اقدام، از دست ندادن فرصت ها

یکی از مهمترین چیزایی که باید حواستون بهش باشه، مهلت های قانونیه. اگه این مهلت ها رو از دست بدید، ممکنه خیلی از مزایای قانونی رو از دست بدید و کارتون سخت تر بشه:

• مهلت ۱۵ روزه: اگه چک تو شهری که صادر شده به بانک ارائه بشه و برگشت بخوره، باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ صدور، برگشت بخوره تا بتونید از مزایای قانونی (مثل توقیف اموال صادرکننده بدون پرداخت خسارت احتمالی) استفاده کنید.
• مهلت ۴۵ روزه: اگه چک تو شهرهای مختلف صادر و به بانک ارائه بشه، این مهلت تا ۴۵ روز هم می تونه طول بکشه.
• مهلت ۶ ماهه: اگه ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک، اقدام به برگشت زدن چک نکنید، دیگه نمی تونید شکایت کیفری مطرح کنید. این نکته برای چک های قدیمی خیلی مهمه.
• مهلت ۱ ساله: اگه ظرف یک سال از تاریخ برگشت خوردن چک، دادخواست حقوقی مطالبه وجه رو تقدیم نکنید، باز هم یه سری مزایا رو (مثل مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها) از دست می دید.

پس حواستون باشه که بلافاصله بعد از برگشت خوردن چک، اقدامات لازم رو انجام بدید.

چک های صیادی و قدیمی: فرقشون در چیست؟

قوانین جدید چک، تفاوت های زیادی بین چک های صیادی و قدیمی ایجاد کرده. مهم ترین فرقشون تو فرآیند مطالبه وجهه:

• چک های صیادی: این چک ها از طریق سامانه صیاد ثبت و تایید می شن. اگه برگشت بخورن، می تونید مستقیماً از طریق دادگاه (بدون نیاز به تنظیم دادخواست پیچیده) درخواست اجراییه کنید. این روند خیلی سریع تره و شبیه به اجرای احکام دادگاهه.
• چک های قدیمی (غیرصیادی): برای مطالبه این چک ها باید دادخواست حقوقی تنظیم کنید و مراحل دادرسی رو طی کنید. همچنین می تونید از طریق اداره ثبت هم درخواست اجراییه کنید، اما این روش هم محدودیت های خاص خودش رو داره و بیشتر برای چک هایی استفاده می شه که قبلاً تو ثبت شرکت ها یا جایی ثبت شدن.

شناخت این تفاوت ها به شما کمک می کنه تا بهترین و سریع ترین راه رو برای مطالبه پولتون انتخاب کنید.

راه های قانونی مطالبه وجه چک: کدوم مسیر برای شما بهتره؟

وقتی چک برگشت می خوره، چند تا راه قانونی پیش روی شماست که می تونید از طریق اونا پولتون رو پس بگیرید. هر کدوم از این راه ها، مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن و باید با توجه به شرایط چک و پرونده شما، بهترین راه رو انتخاب کنید. بیایید با هم این روش ها رو مرور کنیم:

1. طرح دعوای حقوقی (همون دادخواست خودمون)

این روش، رایج ترین و شناخته شده ترین راه برای مطالبه وجه چکه. شما با تنظیم یه دادخواست حقوقی و تقدیم اون به دادگاه، از دادگاه می خواید که صادرکننده چک رو محکوم به پرداخت وجه چک کنه.

• مزایا:
  • برای همه انواع چک (قدیمی و صیادی) و در هر شرایطی قابل استفاده است.
  • محدودیت زمانی شش ماهه برای شکایت کیفری رو نداره (هرچند از دست دادن مهلت یک ساله مسئولیت ظهرنویسان رو از بین می بره).
  • علاوه بر اصل وجه چک، می تونید خسارت تأخیر تأدیه (جریمه دیرکرد) و خسارات دادرسی (هزینه وکیل، هزینه کارشناسی و…) رو هم از صادرکننده طلب کنید.
  • امکان درخواست توقیف اموال صادرکننده (تأمین خواسته) رو دارید.
• معایب:
  • معمولاً زمان برتر از سایر روش هاست، چون باید مراحل دادرسی رو طی کنید.
  • هزینه دادرسی (۳.۵ درصد از مبلغ چک) نسبت به سایر روش ها بالاتره.

2. شکایت کیفری چک بلامحل: یه راه حل قوی اما با شرط و شروط

این روش، در صورتی که چک دارای شرایط قانونی باشه، می تونه خیلی مؤثر باشه چون فشار رو روی صادرکننده چک بیشتر می کنه. تو این روش، صادرکننده چک ممکنه علاوه بر پرداخت وجه چک، به مجازات زندان هم محکوم بشه.

• شرایط و محدودیت ها:
  • چک باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور به بانک ارائه و برگشت خورده باشه.
  • همچنین باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، شکایت کیفری رو مطرح کنید.
  • چک بابت معاملات نامشروع، تضمین، امانت یا سفید امضا نباشه.
• مزایا:
  • فشار روانی و قانونی زیادی روی صادرکننده چک میاره و ممکنه سریع تر به پولتون برسید.
  • هزینه دادرسی بسیار کمی داره.
  • امکان جلب و بازداشت صادرکننده وجود داره.
• معایب:
  • محدودیت های زمانی سفت و سختی داره و اگه از دست بدید، نمی تونید از این روش استفاده کنید.
  • فقط علیه صادرکننده چک قابل طرحه و نمی شه از ظهرنویس ها یا ضامن ها شکایت کیفری کرد.
  • با یک بار رضایت دادن یا گذشت کردن، دیگه نمی تونید مجدداً شکایت کیفری کنید.

3. درخواست اجراییه از اداره ثبت اسناد و املاک: سرعت و سادگی (برای چک های قدیمی)

این روش، یکی از سریع ترین راه ها برای وصول وجه چکه، البته به شرطی که چک قدیمی (غیرصیادی) باشه. تو این روش، شما مستقیماً از اداره ثبت درخواست می کنید که اجراییه صادر کنه.

• شرایط و مزایا:
  • نسبتاً سریع تر از دادگاه حقوقیه، چون نیاز به تشکیل پرونده قضایی و جلسات دادرسی طولانی نداره.
  • هزینه دادرسی اش کمه.
  • برای چک هایی که مهلت ۱۵ روزه یا ۴۵ روزه برای برگشت خوردن رو رعایت کردن، مناسبه.
• معایب:
  • فقط برای چک های قدیمی (غیرصیادی) و به شرط اینکه در مهلت قانونی به بانک ارائه شده باشند، قابل استفاده است.
  • نمی توانید خسارت تأخیر تأدیه یا خسارات دادرسی رو از این طریق مطالبه کنید، فقط اصل وجه چک.
  • اگه صادرکننده اعتراض کنه، پرونده به دادگاه فرستاده می شه و این روش دیگه سرعتشو از دست می ده.

4. اجراییه چک های صیادی از طریق دادگاه: مسیر جدید و سریع تر

با قانون جدید چک، برای چک های صیادی برگشتی، یه راهکار خیلی سریع و مؤثر ایجاد شده. شما می تونید مستقیماً با مراجعه به دادگاه، درخواست صدور اجراییه برای چک صیادی رو بدید. تو این روش، دیگه نیاز به تنظیم دادخواست پیچیده نیست.

• فرآیند جدید و اختصاصی:
  • کافیه چک صیادی برگشتی و گواهی عدم پرداخت رو به دادگاه ارائه بدید.
  • دادگاه بدون اینکه نیاز به تشکیل جلسه دادرسی باشه، مستقیماً دستور صدور اجراییه رو می ده.
  • این روش، سرعت فوق العاده بالایی داره و شما رو خیلی سریع تر به پولتون می رسونه.
  • امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه و خسارات دادرسی هم تو این روش وجود داره.

حالا برای اینکه بتونید بهترین تصمیم رو بگیرید، یه جدول مقایسه ای هم براتون آماده کردیم:

ویژگی	دعوای حقوقی	شکایت کیفری	اجرائیه ثبت (قدیمی)	اجرائیه دادگاه (صیادی)
مراجع رسیدگی	دادگاه حقوقی	دادگاه کیفری	اداره اجرای ثبت	دادگاه حقوقی (اجرائیه مستقیم)
زمان تقریبی	متوسط تا طولانی	متوسط (بسته به شرایط)	سریع	بسیار سریع
هزینه	بالا (3.5% مبلغ چک)	کم	کم	کم تا متوسط
قابلیت توقیف اموال	بله (تأمین خواسته)	بله	بله	بله (توقیف فوری)
نیاز به حکم دادگاه	بله	بله (حکم محکومیت)	خیر (دستور اجرائیه)	خیر (دستور اجرائیه)
مجازات صادرکننده	خیر (فقط پرداخت)	بله (زندان، محرومیت)	خیر (فقط پرداخت)	خیر (فقط پرداخت)
محدودیت زمانی	معمولاً خیر (برای اصل وجه)	بله (6 ماه صدور، 6 ماه برگشت)	بله (15 یا 45 روز)	خیر
مطالبه خسارت تأخیر	بله	خیر (فقط اصل وجه)	خیر (فقط اصل وجه)	بله

قدم به قدم تا نوشتن و ثبت متن دادخواست مطالبه وجه چک

حالا که انواع راه های مطالبه وجه چک رو می دونید و بهترین راه رو برای شرایط خودتون انتخاب کردید، نوبت می رسه به مرحله اصلی: تنظیم دادخواست. این بخش رو قدم به قدم با هم جلو می ریم تا دادخواست شما بدون نقص و کامل باشه.

قدم اول: جمع و جور کردن مدارک لازم

مثل هر پرونده حقوقی دیگه ای، برای مطالبه وجه چک هم باید مدارک لازم رو آماده کنید. این مدارک حکم سندهای اثبات ادعای شما رو دارن و بدون اونا کارتون پیش نمی ره:

• اصل چک و کپی اون: مهم ترین مدرک شما، خود چک برگشتیه. هم اصلش رو باید همراه داشته باشید و هم چند برگ کپی از همه قسمت های چک.
• اصل گواهینامه عدم پرداخت (برگشتی) و کپی اون: این همون برگه ایه که بانک بعد از برگشت زدن چک به شما می ده. اصل و کپی اون رو هم آماده کنید.
• کارت ملی یا شناسنامه خواهان: برای احراز هویت شما که دعوا رو مطرح می کنید، لازمه. اگه شخص حقوقی هستید، مدارک ثبت شرکت (مثل روزنامه رسمی) رو نیاز دارید.
• وکالت نامه وکیل (در صورت وجود): اگه وکیل دارید، حتماً وکالت نامه معتبرش رو هم باید ضمیمه کنید.
• سایر مستندات (مانند قرارداد مبنای صدور چک، فاکتور، شهادتنامه): اگه چکی که برگشت خورده، بابت یه معامله یا قرارداد خاصی بوده، ارائه اون قرارداد یا فاکتور می تونه به پرونده شما اعتبار بیشتری بده و دلیل محکمی باشه.

قدم دوم: تعیین دقیق خواسته ها و قیمت گذاری اونا

یکی از مهمترین قسمت های دادخواست، بخش تعیین خواسته است. اینجا باید مشخص کنید که دقیقاً از دادگاه چی می خواید. خواسته های شما می تونه شامل موارد زیر باشه:

1. مطالبه اصل وجه چک: این اولین و اصلی ترین خواسته شماست. باید مبلغ دقیق چک رو به عدد و حروف اینجا بنویسید.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه: یعنی جریمه ای که بابت دیرکرد در پرداخت پول چک، به شما تعلق می گیره. این خسارت از تاریخ برگشت خوردن چک یا تاریخ سررسید (بسته به نوع چک و شرایط قانونی) محاسبه می شه. حتماً درخواستش رو تو دادخواستتون بنویسید.
3. مطالبه خسارات دادرسی: این خسارات شامل همه هزینه هایی می شه که شما برای پیگیری پرونده تون متحمل شدید؛ مثل هزینه دادرسی (همون ۳.۵ درصد مبلغ چک)، حق الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی (اگه لازم بشه) و… .
4. درخواست صدور قرار تأمین خواسته: این یه درخواست خیلی مهمه! با تأمین خواسته، شما از دادگاه می خواید که قبل از اینکه حکمی صادر بشه، اموال صادرکننده چک رو توقیف کنه تا نتونه اونا رو به اسم کس دیگه ای بزنه و از چنگ شما فرار کنه. اگه چک رو تو مهلت ۱۵ یا ۴۵ روزه برگشت زده باشید، دادگاه بدون اینکه از شما خسارت احتمالی بخواد، این قرار رو صادر می کنه. اگه از اموال صادرکننده خبر دارید (مثلاً می دونید چه ماشینی داره یا کدوم حساب بانکیش پره)، حتماً تو دادخواست فهرست اونا رو بنویسید تا دادگاه دستور توقیف رو بده.

قدم سوم: پر کردن فرم دادخواست (بخش به بخش با جزئیات)

فرم دادخواست یه فرم استاندارده که باید بخش های مختلفش رو با دقت پر کنید. پر کردن درست این فرم، کلید موفقیت شماست:

• خواهان: مشخصات کامل شما (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق) رو اینجا بنویسید. اگه شرکت هستید، اسم شرکت، شماره ثبت، شناسه ملی، آدرس و مشخصات مدیرعامل رو درج کنید.
• خوانده: مشخصات کامل صادرکننده چک (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس دقیق) رو اینجا بنویسید. اگه آدرس دقیقش رو ندارید، باید از دادگاه بخواید که با استعلام از اداره ثبت احوال یا اداره پست، آدرسش رو پیدا کنه.
• وکیل: اگه وکیل دارید، مشخصات کامل و شماره پروانه ش رو اینجا بنویسید.
• تعیین خواسته و بهای آن: همون مطالبی که تو قدم دوم گفتیم رو اینجا به دقت وارد کنید. مثلاً: مطالبه وجه یک فقره چک به مبلغ … ریال، به انضمام خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ … و خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله) و همچنین صدور قرار تأمین خواسته.
• دلایل و منضمات: اینجا باید لیست دقیق مدارکی که ضمیمه دادخواست می کنید رو بنویسید. مثلاً: اصل و کپی چک شماره …، اصل و کپی گواهینامه عدم پرداخت شماره …، کپی کارت ملی خواهان، وکالت نامه وکیل و … .
• شرح دادخواست: اینجا قلب دادخواست شماست!

  این بخش، مهمترین قسمت دادخواست شماست. اینجا باید داستان چک رو به زبون حقوقی، مختصر و مفید برای قاضی تعریف کنید. حواستون باشه که از کلمات عامیانه استفاده نکنید و لحنتون رسمی باشه، اما تو توضیح وقایع می تونید منطقی و شفاف باشید. مراحل زیر رو تو نوشتن شرح دادخواست رعایت کنید:

  1. مقدمه: با یه جمله مثل احتراماً به استحضار عالی می رساند… شروع کنید.
  2. اصل ماجرا: توضیح بدید که خوانده (صادرکننده چک) به چه علت و در چه تاریخی، چک مورد نظر رو به شما داده (مثلاً بابت خرید کالا، یا قرض).
  3. ارائه به بانک و برگشت خوردن: توضیح بدید که شما چک رو به بانک ارائه کردید و به علت عدم موجودی یا کسر موجودی، بانک گواهینامه عدم پرداخت رو صادر کرده. حتماً شماره و تاریخ گواهی عدم پرداخت رو ذکر کنید.
  4. درخواست: در نهایت، با توجه به عدم پرداخت وجه چک، از دادگاه درخواست کنید که حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، خسارت تأخیر تأدیه، خسارات دادرسی و صدور قرار تأمین خواسته رو صادر کنه.

  یادت نره، شرح دادخواستت باید مثل یه داستان حقوقی باشه: منطقی، دقیق و بدون حاشیه!

قدم چهارم: ثبت دادخواست توی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

بعد از اینکه دادخواست رو کامل و بدون نقص نوشتید و مدارک لازم رو هم آماده کردید، باید اون رو تو دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. این دفاتر، پل ارتباطی شما با دادگاه هستن و تمامی مراحل ثبت، پرداخت هزینه ها و ارسال دادخواست به دادگاه رو انجام می دن.

• مراحل:
  • با اصل مدارک (اصل چک، اصل گواهینامه عدم پرداخت، کارت ملی) به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنید.
  • کارشناس دفتر، دادخواست شما رو تو سامانه قضایی ثبت می کنه.
  • تمامی مدارک شما به صورت الکترونیکی اسکن و ضمیمه دادخواست می شن.
  • هزینه دادرسی رو (که ۳.۵ درصد از مبلغ خواسته شماست) تو همین دفتر پرداخت می کنید.
• نکات مهم:
  • حتماً از کارشناس بخواید که مدارک رو درست اسکن و ضمیمه کنه.
  • کد پیگیری پرونده رو از دفتر خدمات قضایی بگیرید و نگه دارید.
  • بعد از ثبت، دادخواست شما به دادگاه صالح فرستاده می شه.

قدم پنجم: پیگیری پرونده بعد از ثبت، تا رسیدن به نتیجه

کار شما با ثبت دادخواست تموم نمی شه. بعد از ثبت، باید پرونده رو پیگیری کنید:

• دریافت ابلاغیه: دادگاه بعد از ثبت دادخواست، یه ابلاغیه برای شما و خوانده ارسال می کنه. این ابلاغیه شامل تاریخ جلسه رسیدگی یا دستورات دیگه دادگاهه. می تونید ابلاغیه ها رو از طریق سامانه ثنا مشاهده کنید.
• حضور در جلسات دادرسی: اگه دادگاه جلسه رسیدگی تشکیل بده، حتماً تو تاریخ مقرر حضور پیدا کنید و از حق خودتون دفاع کنید.
• صدور رأی: بعد از بررسی های لازم، دادگاه رأی خودش رو صادر می کنه. اگه رأی به نفع شما باشه، مرحله اجرا شروع می شه.
• مرحله اجرا: بعد از قطعیت رأی، باید درخواست اجرای حکم رو به دادگاه بدید. دادگاه اجراییه صادر می کنه و شما می تونید با معرفی اموال صادرکننده، برای توقیف و فروش اون ها اقدام کنید تا به پولتون برسید.

چند نمونه متن دادخواست مطالبه وجه چک (آماده برای استفاده شما!)

تو این بخش، چند تا نمونه دادخواست رو براتون آماده کردیم تا با یه دید بازتر بتونید دادخواست خودتون رو بنویسید. یادتون باشه که اینا فقط نمونه هستن و باید جزئیات مربوط به پرونده خودتون رو دقیقاً توشون وارد کنید.

نمونه 1: دادخواست مطالبه وجه یک فقره چک عادی (شخص حقیقی از شخص حقیقی) با تأمین خواسته

خواهان: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق)
خوانده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود: نام و نام خانوادگی، شماره پروانه، آدرس)

تعیین خواسته و بهای آن:
1.  مطالبه وجه یک فقره چک به شماره (شماره چک) عهده بانک (نام بانک) به مبلغ (مبلغ چک به ریال و حروف) ریال.
2.  مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید/برگشت (تاریخ دقیق) تا زمان اجرای حکم.
3.  مطالبه کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) و هزینه کارشناسی (در صورت لزوم).
4.  درخواست صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان مبلغ خواسته (در صورت اطلاع از اموال، مشخصات اموال قید شود).

دلایل و منضمات:
1.  اصل و کپی مصدق چک شماره (شماره چک)
2.  اصل و کپی مصدق گواهینامه عدم پرداخت (برگشتی) شماره (شماره گواهینامه) مورخ (تاریخ برگشت)
3.  کپی مصدق کارت ملی خواهان
4.  وکالت نامه وکیل (در صورت وجود)

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه های عمومی حقوقی (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
اینجانب خواهان، به موجب یک فقره چک به شماره (شماره چک) عهده بانک (نام بانک) شعبه (نام شعبه) به مبلغ (مبلغ چک به ریال و حروف) ریال، که در تاریخ (تاریخ صدور چک) توسط خوانده محترم (نام و نام خانوادگی خوانده) صادر گردیده، از ایشان طلبکار می باشم.
چک فوق الذکر در تاریخ (تاریخ ارائه به بانک) به بانک محال علیه ارائه گردید که متأسفانه به دلیل (علت برگشت خوردن: کسر موجودی/عدم موجودی) با عدم پرداخت مواجه و گواهینامه عدم پرداخت شماره (شماره گواهینامه) مورخ (تاریخ برگشت) صادر گردیده است.
نظر به اینکه با وجود مراجعات مکرر و مکاتبات انجام شده، خوانده محترم از پرداخت وجه چک امتناع ورزیده و دین خود را ادا ننموده است، لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر عالی درخواست صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ (تاریخ دقیق سررسید یا برگشت) تا زمان اجرای حکم، و همچنین کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) مورد استدعاست.
ضمناً، به جهت حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از تضییع اموال، صدور و اجرای قرار تأمین خواسته قبل از ابلاغ (یا بدون تودیع خسارت احتمالی در صورت رعایت مهلت قانونی برگشت) نیز تقاضا می گردد.
با تشکر و احترام
(نام و نام خانوادگی خواهان)
(امضا)

توضیحات این نمونه: تو این نمونه، ما از یه آدم عادی که طلبکار یه آدم عادی دیگه ست، صحبت می کنیم. تأکید شده که هم اصل پول رو می خوایم، هم خسارت دیرکردش رو و هم هزینه های دادگاه رو. قسمت مهمش، تأمین خواسته است که کمک می کنه قبل از صدور حکم، اموال مدیون توقیف بشه تا نتونه اموالش رو قایم کنه. حواست باشه که تاریخ ها و شماره ها رو دقیق و درست وارد کنی.

نمونه 2: دادخواست مطالبه وجه چندین فقره چک (از شخص حقوقی/شرکت)

خواهان: (نام و نام خانوادگی/نام شرکت، شماره ثبت، شناسه ملی، آدرس دفتر مرکزی، نام مدیرعامل)
خوانده: (نام شرکت، شماره ثبت، شناسه ملی، آدرس دفتر مرکزی، نام مدیرعامل)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود: نام و نام خانوادگی، شماره پروانه، آدرس)

تعیین خواسته و بهای آن:
1.  مطالبه وجه چندین فقره چک به شرح ذیل:
    -   چک شماره (شماره 1) عهده بانک (نام بانک) به مبلغ (مبلغ به ریال) ریال، مورخ (تاریخ)
    -   چک شماره (شماره 2) عهده بانک (نام بانک) به مبلغ (مبلغ به ریال) ریال، مورخ (تاریخ)
    -   (... و سایر چک ها به همین ترتیب)
    مجموعاً به مبلغ (مبلغ کل به ریال و حروف) ریال.
2.  مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید/برگشت هر چک تا زمان اجرای حکم.
3.  مطالبه کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) و هزینه کارشناسی (در صورت لزوم).
4.  درخواست صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان مبلغ خواسته (در صورت اطلاع از اموال شرکت، مشخصات قید شود).

دلایل و منضمات:
1.  کپی مصدق اساسنامه و آخرین تغییرات روزنامه رسمی شرکت خواهان (در صورت حقوقی بودن خواهان)
2.  کپی مصدق اساسنامه و آخرین تغییرات روزنامه رسمی شرکت خوانده (در صورت حقوقی بودن خوانده)
3.  اصل و کپی مصدق کلیه چک های مورد ادعا
4.  اصل و کپی مصدق گواهینامه های عدم پرداخت مربوط به هر چک
5.  کپی مصدق کارت ملی/شناسنامه مدیرعامل خواهان
6.  وکالت نامه وکیل (در صورت وجود)

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه های عمومی حقوقی (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
اینجانب (نام و نام خانوادگی مدیرعامل/نماینده قانونی) به نمایندگی از شرکت (نام شرکت خواهان)، به موجب چندین فقره چک به شماره های فوق الذکر عهده بانک های مربوطه، مجموعاً به مبلغ (مبلغ کل به ریال و حروف) ریال از شرکت خوانده (نام شرکت خوانده) طلبکار می باشیم.
چک های موصوف در تاریخ های مقرر به بانک های محال علیه ارائه گردیده که متأسفانه هر یک به دلیل (علت برگشت خوردن: کسر موجودی/عدم موجودی) با عدم پرداخت مواجه و گواهینامه های عدم پرداخت مربوطه صادر شده است.
نظر به اینکه شرکت خوانده علی رغم مراجعات متعدد و اعلام مکتوب، از پرداخت دیون خود امتناع ورزیده، لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر عالی درخواست صدور حکم به محکومیت شرکت خوانده به پرداخت اصل وجه کلیه چک های مذکور به همراه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید/برگشت هر چک و کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) مورد استدعاست.
همچنین، جهت جلوگیری از تضییع حقوق موکل و امکان انتقال اموال شرکت خوانده، صدور و اجرای قرار تأمین خواسته قبل از ابلاغ نیز مورد تقاضاست.
با تشکر و احترام
(نام و نام خانوادگی مدیرعامل/نماینده قانونی خواهان)
(امضا و مهر شرکت)

توضیحات این نمونه: اگه شما یا شرکتتون، از یه شرکت دیگه چندین فقره چک دارید که برگشت خورده، این نمونه به کارتون میاد. اینجا باید حتماً مدارک شرکت ها رو هم ضمیمه کنید و نشون بدید که نماینده قانونی شرکت هستید. هر چک رو با جزئیاتش بنویسید و مجموع مبلغ رو هم ذکر کنید. باز هم تأمین خواسته فراموش نشه تا اموال شرکت مدیون رو بتونید توقیف کنید.

نمونه 3: نمونه درخواست صدور اجراییه برای چک صیادی (از طریق دادگاه)

خواهان: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق)
خوانده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود: نام و نام خانوادگی، شماره پروانه، آدرس)

خواسته:
1.  درخواست صدور اجراییه مستقیم جهت مطالبه وجه یک فقره چک صیادی به شماره (شماره چک) عهده بانک (نام بانک) به مبلغ (مبلغ چک به ریال و حروف) ریال.
2.  مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید/برگشت (تاریخ دقیق) تا زمان اجرای حکم.
3.  مطالبه کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) و هزینه اجرایی.

دلایل و منضمات:
1.  اصل و کپی مصدق چک صیادی شماره (شماره چک) با شناسه صیادی (شناسه صیادی)
2.  اصل و کپی مصدق گواهینامه عدم پرداخت (برگشتی) شماره (شماره گواهینامه) مورخ (تاریخ برگشت)
3.  کپی مصدق کارت ملی خواهان
4.  وکالت نامه وکیل (در صورت وجود)

شرح درخواست:
ریاست محترم دادگاه حقوقی (نام شهرستان)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
اینجانب خواهان، به موجب یک فقره چک صیادی به شماره (شماره چک) با شناسه صیادی (شناسه صیادی)، عهده بانک (نام بانک) شعبه (نام شعبه) به مبلغ (مبلغ چک به ریال و حروف) ریال، که در تاریخ (تاریخ صدور چک) توسط خوانده محترم (نام و نام خانوادگی خوانده) صادر و در سامانه صیاد ثبت و تأیید گردیده، از ایشان طلبکار می باشم.
چک فوق الذکر در تاریخ (تاریخ ارائه به بانک) به بانک محال علیه ارائه گردید که متأسفانه به دلیل (علت برگشت خوردن: کسر موجودی/عدم موجودی) با عدم پرداخت مواجه و گواهینامه عدم پرداخت شماره (شماره گواهینامه) مورخ (تاریخ برگشت) صادر گردیده است.
نظر به اینکه چک مورد نظر، از نوع چک های صیادی بوده و با رعایت کلیه تشریفات قانونی، برگشت خورده است، لذا بر اساس ماده 23 قانون صدور چک اصلاحی سال 1397، درخواست صدور اجراییه مستقیم جهت مطالبه وجه چک مذکور، به همراه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ (تاریخ دقیق سررسید یا برگشت) تا زمان اجرای حکم و همچنین کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) از محضر عالی مورد استدعاست.
با تشکر و احترام
(نام و نام خانوادگی خواهان)
(امضا)

این نمونه ها فقط یه الگوئه؛ حتماً جزئیات پرونده خودتون رو دقیق وارد کنید و از مشاوره حقوقی غافل نشید.

توضیحات این نمونه: برای چک های صیادی، فرآیند راحت تره و دیگه نیاز به نوشتن یه دادخواست طولانی نیست. اینجا شما مستقیماً درخواست صدور اجراییه رو می کنید. حواستون باشه که شناسه صیادی چک رو هم حتماً بنویسید. این روش هم سریع تره و هم می تونید خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی رو هم طلب کنید.

نکات حقوقی مهم و کلیدی دیگه که باید بدونی

علاوه بر همه چیزایی که تا اینجا گفتیم، یه سری نکات حقوقی دیگه هم هستن که دونستنشون تو پرونده های مطالبه وجه چک می تونه خیلی به کارتون بیاد:

مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامن: پای کی گیره؟

اگه چکی که تو دست شماست، پشت نویسی شده (ظهرنویسی) یا کسی اون رو ضمانت کرده، شما می تونید علاوه بر صادرکننده، از ظهرنویس ها یا ضامن هم پولتون رو طلب کنید. به این می گن مسئولیت تضامنی. یعنی همشون با هم مسئول پرداخت پول چک هستن و شما می تونید از هر کدوم که خواستید، کل مبلغ رو طلب کنید. البته برای اینکه بتونید از این مزیت استفاده کنید، باید حتماً چک رو تو مهلت های قانونی (۱۵ یا ۴۵ روز) برگشت زده باشید و دادخواست حقوقی رو هم تو مهلت یک ساله بعد از برگشت، ثبت کرده باشید. اگه این مهلت ها رو از دست بدید، دیگه نمی تونید از ظهرنویس ها مطالبه ای داشته باشید.

اعسار خوانده: وقتی بدهکار پول نداره، چی میشه؟

ممکنه صادرکننده چک بعد از اینکه دادگاه اون رو محکوم به پرداخت پول می کنه، ادعا کنه که پول نداره و نمی تونه دینش رو پرداخت کنه. به این وضعیت تو حقوق می گن اعسار. اگه اعسار خوانده تو دادگاه ثابت بشه، دادگاه یه حکم صادر می کنه که خوانده باید پول رو به صورت قسطی پرداخت کنه. این وضعیت برای شما که طلبکار هستید، ممکنه طولانی بشه، اما باز هم می تونید پولتون رو به صورت قسطی دریافت کنید. تو این شرایط، شما می تونید اموالی رو که صادرکننده داره و تو لیست مستثنیات دین (مثل خونه ای که توش زندگی می کنه و ضروریه) نیست، معرفی کنید تا توقیف بشه.

چطور اموال صادرکننده چک رو توقیف کنی؟

بعد از صدور حکم به نفع شما، مهم ترین مرحله توقیف اموال صادرکننده است. شما می تونید انواع اموال منقول و غیرمنقول (مثل خونه، زمین، ماشین، حساب بانکی، سهام شرکت ها، حقوق دریافتی و…) رو که می دونید مال صادرکننده ست، به دادگاه معرفی کنید تا دستور توقیفش صادر بشه. اگه از اموالش خبری ندارید، می تونید از دادگاه بخواید که از مراجع مختلف (مثل اداره ثبت اسناد، راهور، بانک مرکزی) استعلام بگیره و اموالش رو پیدا کنه.

معامله به قصد فرار از دین: حواست باشه!

بعضی وقت ها، صادرکننده چک بعد از اینکه می فهمه باید پول شما رو پرداخت کنه، ممکنه سعی کنه اموالش رو به اسم کس دیگه ای بزنه تا از پرداخت بدهیش فرار کنه. به این کار تو قانون می گن معامله به قصد فرار از دین. اگه شما بتونید ثابت کنید که این معامله ها با هدف فرار از پرداخت بدهی انجام شده، می تونید از دادگاه بخواید که اون معامله ها رو باطل کنه و اموال رو دوباره به اسم بدهکار برگردونه تا از طریق اونها، پول شما پرداخت بشه. این کار ممکنه نیاز به کمک وکیل متخصص داشته باشه.

نقش وکیل متخصص در پرونده های چک: کی به وکیل نیاز دارم؟

پرونده های مربوط به چک، با اینکه شاید ساده به نظر برسن، اما پیچیدگی های حقوقی خاص خودشون رو دارن. از مهلت های قانونی دقیق گرفته تا نحوه صحیح تنظیم دادخواست، پیگیری پرونده و توقیف اموال، همه نیاز به تخصص و تجربه داره. یک وکیل متخصص تو زمینه چک می تونه:

• بهترین راهکار قانونی رو با توجه به شرایط پرونده شما پیشنهاد بده.
• دادخواست رو به بهترین و دقیق ترین شکل ممکن تنظیم کنه.
• در طول فرآیند دادرسی، از حقوق شما دفاع کنه.
• در مراحل اجرای حکم، به شما کمک کنه تا سریع تر به پولتون برسید.

یادت باشه، در مسیر پر پیچ و خم قانون، داشتن یک وکیل خوب مثل داشتن یه نقشه راه دقیقه.

اگه مبلغ چک بالاست، یا پرونده شما پیچیدگی های خاصی داره، یا فرصت کافی برای پیگیری خودتون ندارید، حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنید. این کار می تونه شما رو از کلی دردسر و هزینه های اضافی نجات بده.

مرور زمان دعاوی حقوقی و کیفری چک: تا کی فرصت داری؟

مرور زمان یعنی فرصت شما برای طرح دعوا یا شکایت. اگه این فرصت تموم بشه، دیگه نمی تونید از اون راه اقدام کنید. تو پرونده های چک:

• برای شکایت کیفری: همونطور که قبلاً گفتیم، اگه چک ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور، برگشت نخورده باشه، یا ظرف ۶ ماه از تاریخ برگشت، شکایت کیفری مطرح نشه، دیگه نمی تونید از طریق کیفری اقدام کنید.
• برای دعوای حقوقی: دعوای حقوقی مطالبه وجه چک، به صورت کلی مرور زمان نداره و شما همیشه می تونید اصل وجه چک رو از طریق حقوقی مطالبه کنید. اما اگه مهلت یک سال بعد از تاریخ برگشت چک رو از دست بدید، مزایای مربوط به مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها و ضامن ها رو از دست می دید. پس بهتره که حواستون به این مهلت ها باشه.

نتیجه گیری

تو این مقاله، سعی کردیم تا حد امکان، همه چیز رو درباره متن دادخواست مطالبه وجه چک و فرآیندهای مربوط بهش، به زبون خودمونی و قابل فهم براتون توضیح بدیم. دیدید که چقدر مهمه قبل از هر اقدامی، با انواع چک، روش های مطالبه وجه و مهلت های قانونی آشنا باشیم و مدارک لازم رو جمع آوری کنیم. یاد گرفتیم که چطور یه دادخواست دقیق و کامل بنویسیم و چطور بعد از ثبت، پرونده رو پیگیری کنیم. همچنین با نکات کلیدی مثل تأمین خواسته، مسئولیت ظهرنویس ها و اهمیت وکیل آشنا شدیم.

یادتون باشه که مطالبه وجه چک یه فرآیند حقوقیه و هر مرحله اش باید با دقت و آگاهی کامل انجام بشه. حتی کوچکترین اشتباه یا غفلت، می تونه مسیر شما رو طولانی تر و پیچیده تر کنه، یا حتی باعث از دست رفتن حق و حقوقتون بشه. پس هیچ وقت از اهمیت دقت و آگاهی تو این مسیر غافل نشید.

اگه با چک برگشتی روبرو شدید و حس می کنید به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، یا پرونده شما پیچیدگی های خاص خودش رو داره، همیشه می تونید از مشاوره با یک وکیل متخصص و باتجربه تو زمینه دعاوی چک استفاده کنید. یک وکیل خوب می تونه مثل یه قطب نما تو این مسیر سخت عمل کنه و شما رو به بهترین و سریع ترین شکل ممکن به نتیجه دلخواهتون برسونه. پس بدون معطلی، برای پیگیری حق و حقوقتون اقدام کنید و اجازه ندید که کسی پول شما رو پایمال کنه.