مرگ ـ سیاست و سیاست مرگ در غزه

پس از تهاجم اسراییل به غزه هزاران زن و کودک کشته شده اند. افزون برآن بیشتر ساختمان های مسکونی این منطقه تخریب شده اند. تخریبی که از زمان جنگ جهانی دوم سابقه نداشته است. پس از تهاجم اسراییل به غزه امکانات اولیه زندگی در این منطقه از میان رفته و قحطی شدید و کمبود مواد غذایی همچون شبح برسر این منطقه سایه افکنده است. گسترش روزافزون شبح مرگ بر سر نوار غزه درحالی است که در میانه این جنگ ارتش اسراییل به کاروانی از امدادگران سازمان بشردوستانه آشپزخانه مرکزی جهان حمله کرد و هفت نفر را کشت. در روزهای پس از این حمله، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، به خاطر سه حمله هوایی که منجر به کشته شدن آنها شد ابراز تاسف و عذرخواهی کرد.

اقدام اسراییل در ابراز تاسف و عذرخواهی در قبال کشته شدن امدادگران آشپزخانه مرکزی جهان از یک سو و تعداد زنان و کودکان فلسطینی کشته شده توسط اسراییل از سوی دیگر حکایت از بدن مند بودن تفاوت این کشته شدگان در جهان بینی اسراییل دارد. بدن مندی که از یک سو وجه بارز آن سفیدپوست و اروپایی بودن ان (کشته شدگان اشپزخانه مرکزی جهان) و از سوی دیگر فلسطینی بودن آن است. قرار دادن بدن کشته شدگان جنگ غزه به عنوان دریچه ای در جهت تحلیل تفاوت رویکرد اسراییل به کشته شدگان ساکن نوار غزه و امدادگران آشپزخانه جهانی امکانی به ما می دهد تا بتوانیم تبیینی مناسب از حداعلی خشونتی که اسراییل در نوار غزه مرتکب می شود ارایه نماییم.

درحالی که درک خشونت فاجعه باری که اسراییل علیه فلسطینیان در غزه انجام می دهد، دشوار است.قرار دادن بدن به عنوان کانون نگاه به اقدامات اسراییل در غزه سبب می شود شرایطی که ذیل آن غزه به مکانی مبدل می شود است که در ان مطلق ترین شرایط غیرانسانی در قالب اردوگاه مرگ تجسم یافته را به فهم درآوریم و چگونگی فعلیت یافتن شرایطی که ذیل آن حداعلی خشونت بربدن اعمال می شود را تبیین کنیم. در واقع قرار دادن بدن به عنوان مرکز تحلیل به ما این امکان را می دهد که بدانیم چرا در این منطقه شبح دایمی مرگ، بسیاری از ساکنان را وادار کرده است که وجود خود را در یک حالت برزخی – مرزی مبهم بین زنده بودن و مرگ – درک کنند؟ مرزی که در آن مرگ و زنده بودن درهم آمیخته است و فرد در منطقه خاکستری مرگ و زنده بودن قرار دارد. تحت چه شرایط عملی حق کشتن، اجازه زندگی یا قرار گرفتن در معرض مرگ تابدان حد که در غزه جریان دارد بر بدن اعمال می شود؟ چگونه زندگی، مرگ و بدن انسان در ترتیب قدرت درج شده اند و در ترتیبات قدرت چه جایگاهی به بدن داده شده است؟

می توان شاه بیت نگاه سردمداران اسراییل به ساکنان غزه را در سخن وزیر جنگ اسراییل در روزهای اغازین عملیات طوفان الاقصی یافت که گفته است “ما با حیوان های انسان نما می جنگیم.” این طرز نگاه و تعریف وضعیت توسط اسراییل سبب شده است تا از منظر رهبران اسراییل ساکنان غزه از حداقل حقوق انسانی نیز محروم باشند و در قالب بدن هایی بدون حقوق به عنوان هوموساکرهای دارای زیست بدون حق زندگانی تعریف شوند. تعریف فلسطینی های ساکن نوار غزه به عنوان بدن های بدون حداقل حقوق انسانی توسط دولت و نهادهای اسراییل، سبب می شود که کل ساکنان این منطقه به عنوان بدن هایی تعریف شوند که ادعایی دال بر انسانیت در مورد انها موضوعیت ندارد.

با تعلیق حقوق از بدن ساکنان نوار غزه، بدن ساکنان این منطقه در معرض مطلق ترین اعمال قدرت قرار گرفته و تسخیر بدن توسط مطلق ترین حالت قدرت اسراییل تجلی پیدا می کند این امر امکانی فراهم می کند که در صورت مصلحت سیاسی همانند رویداد هفت اکتبر؛ اسراییل با توسل به وضعیت استثنایی بتواند از زیست -سیاست ( ایجاد آسیب و حفظ جمعیت فلسطینی به عنوان جمعیت دایماً ضعیف و در عین حال زنده) به مرگ -سیاست (در قالب حق کشتن، در معرض مرگ قرار دادن و دادن اجازه زنده بودن) گذر نماید و بدن های ساکنان نوار غزه به عنوان «مردگان متحرک» توسط قدرت اشغالگر تسخیر گردد. بر مبنای گذار به مرگ-سیاست، در شرایطی که مقامات اسراییل اعمال هرگونه رفتار در قبال ساکنان نوار غزه را مجاز می شمارند؛ ساکنان این منطقه به عنوان بدن های فاقد حقوق انسانی، در برزخ میان مرگ و زنده بودن که مشخصه بارز آن تعلیق حقوق و هنجارها (حقوق بشر و بشردوستانه) و سلب حمایت هنجاری و تبدیل زندگی به زنده بودن برهنه است گرفتار آمدنده اند.

پروژه مرگ-سیاست اسراییل در نوار غزه شامل تخریب دیوانه وار است. تخریبی که ماهیت آن تبدیل مکان زندگی بدن های فاقد حقوق انسانی به انبوهی از ویرانه ها است. انجام این اقدام در مطلق ترین حد قدرت اسراییل سبب می شود مرگ سیاست اسراییل در یک مقیاس گسترده تر عمل کند و شرایط را برای مرگ آهسته، از طریق قحطی و تخریب سیستماتیک سیستم مراقبت های بهداشتی در غزه فراهم شود.

مرگ- سیاست اسراییل در نوار غزه افزون بر بدن هایی که در منطقه خاکستری میان مرگ و زنده بودن در تعلیق به سر می برند، به افرادی که قبلاً درگذشته اند نیز از طریق تحقیر و تقدس زدایی نیز تسری پیدا کرده است. براین مبنا حتی اجساد دفن شده نیز از مرگ سیاست اسراییل در غزه در امان نبوده اند. در نظام مرگ سیاست اسراییل در نوار غزه؛ خشونتی که بر فرد متوفی تحمیل می شود به عنوان ابزاری برای تحقیر، تهدید به مرگ و “مرگ بد” برای تخلیه اجباری فلسطینی ها از سرزمینشان و منصرف کردن آنها از مشارکت در مقاومت به کار گرفته می شود. در نظام مرگ- سیاست اسراییل در نوار غزه؛ تحقیر و هتک حرمت جنازه فلسطینی ها را باید به عنوان تظاهر زرق و برق آمیز سادیستی برتری اسراییل بر فلسطینی های فاقد حقوق انسانی تلقی کرد. مبتنی براین امر جسدهای تکه تکه شده، سوزانده شده و غیر قابل تشخیص به عنوان اجساد افراد دارای حقوق انسانی تعریف نمی شود.

با تسلیم شدن زندگی به مرگ- سیاست در نوار غزه؛ روابط بین مقاومت، فداکاری و شهادت دوباره پیکربندی می شود. با سلب حقوق انسانی بدن ساکنان نوار غزه و خلق زندگی برهنه، قرار دادن بدن بدون حقوق در قلمرو مرگ به عنوان ابزار نهایی در دسترس اسراییل تجلی پیدا می کند. در اینجا، مرگ به عنوان نتیجه ای اجتناب ناپذیر زمانی بروز می یابد که بدن ها از حقوق خود سلب شوند. با سلب حقوق؛ کنترل مرگ به یک گزینه سیاسی تبدیل می شود که در اختیار اسراییل قرار دارد. بااین وجود؛ ساکنان نوار غزه نیز می توانند مرگ خود را به راهی برای کسب معنای زندگی و گذار از زندگی بدون حقوق به زندگی انسانی تبدیل کنند. تلاش برای کسب معنا از طریق مرگ، امر سیاسی را در نگاه ساکنان نوار غزه به حالتی تبدیل می کند که تنها از طریق مرگ می توان بدان مبادرت ورزید. مبتنی براین منطق تنها از راه گذر مرگ است که زندگی معنا پیدا می کند و نظام مرگ-سیاست اسراییل به چالش کشیده می شود. مرگ در این مورد، به عنوان عامل محرک برای معنایابی در زندگی نشان داده می شود. زیرا مرگ دقیقاً همان چیزی است که من از آن و بر آن قدرت دارم. در این منطق مرگ فضایی است که آزادی و نفی در آن عمل می کند. در این فضا و در نتیجه نفی ها و آزادی های درون آن، به شدت محدود است و عاملیت سیاسی به نابودی نهایی خود تقلیل می یابد. امری که در گذار از مرگ-سیاست به سیاست مرگ خود نوید هفت اکتبری دیگر در شرایط تداوم وضع موجود را می دهد.

311311