علل نقص مادرزادی قلب چیست؟

نقص مادرزادی قلب به دسته‌ای از بیماری‌های گفته می‌شود که در دوران جنینی ایجاد می‌شوند. این نقص‌ها به دلیل عدم رشد و تکامل صحیح قلب در دوران جنینی هستند و باعث ایجاد مشکلات مختلفی بعد از تولد نوزاد می‌شوند. داشتن اطلاعات لازم در مورد نقص مادرزادی قلب، علت تشکیل نشدن قلب جنین و مشاوره با یک متخصص قلب و عروق آگاهی شما را نسبت به این بیماری افزایش خواهد داد.

نقص مادرزادی قلب چیست؟                  

برخی از این نقص‌های مادرزادی قلبی در کودکان ساده هستند و نیازی به درمان خاصی ندارند. در حالی که برخی از آنها پیچیده‌تر هستند و نیاز به درمان فوری دارند. گاهی ممکن است کودک در یک دوره چند ساله نیاز به چندین عمل قلب برای اصلاح نقص قلبی مادرزادی داشته باشند.

نقایص مادرزادی قلب در نزدیک به ۱ درصد از نوزادان رخ می‌دهد و اکثر جوانان مبتلا به نقایص مادرزادی قلب تا بزرگسالی زندگی می‌کنند. در بیشتر موارد، علت بروز بیماری قلبی مادرزادی ناشناخته است. گاهی اوقات یک عفونت ویروسی در مادر باعث این بیماری می‌شود. برخی از نقایص مادرزادی قلب نتیجه مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری هستند. همچنین این بیماری می‌تواند ژنتیکی (ارثی) باشد.

علائم بیماری مادرزادی قلبی در نوزادان چیست؟

نقایص مادرزادی جدی قلب معمولاً بلافاصله پس از تولد یا در چند ماه اول زندگی مشاهده می‌شوند. در نوزادان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سیانوز: تغییر رنگ لب‌ها، زبان یا ناخن دست به خاکستری یا آبی کم رنگ
• تنفس سریع و سطحی
• اِدِم و تورم در اندام‌های انتهایی مانند پاها یا در قسمت شکم و اطراف چشم
• این کودکان ممکن است در هنگام شیر خوردن دچار تنگی نفس شوند. همین موضوع می تواند باعث کاهش وزن یا وزن‌گیری ضعیف آنها شود.

برخی از بیماری‌های قلبی مادرزادی (CHD) که جدیت کمتری دارند و علائم زیادی ایجاد نمی‌کنند ممکن است تا اواخر دوران کودکی تشخیص داده نشوند. علائم و نشانه‌های نقص مادرزادی قلب در کودکان بزرگ‌تر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• این کودکان هنگام ورزش یا فعالیت به‌راحتی دچار تنگی نفس می‌شوند.
• ورزش یا فعالیت آنها را خیلی سریع خسته می‌کند.
• ممکن است در حین ورزش یا فعالیت غش کنند.
• تورم در دست یا مچ پا در این کودکان دیده می‌شود.

علائم تشکیل نشدن قلب جنین، اگر قلب جنین تشکیل نشود چه علائمی دارد؟

تشکیل نشدن قلب جنین چه علائمی دارد؟ در بیشتر موارد علائم جنین بدون قلب تنها از طریق سونوگرافی یا سایر آزمایش‌های غربالگری قبل از تولد شناسایی می‌شود زیرا ممکن است علائم خاصی را در مادر ایجاد نکند. برخی از نشانه‌های قابل مشاهده شامل پوست آبی یا رنگ پریده، تنفس سریع، تغذیه نامناسب، افزایش وزن کم و ضربان قلب سریع یا نامنظم هستند.

علائم نقص مادرزادی دریچه قلب

بیماری های قلبی مادرزادی می‌توانند علائم شدیدی به خصوص در نوزادان و کودکان داشته باشد. مهم‌ترین علائم بیماری قلبی در نوزادان با دریچه قلب ناسالم عبارت است از:

• ضربان قلب سریع
• تورم پاها، شکم یا اطراف چشم
• رنگ آبی در پوست یا لب (سیانوز)
• خستگی و تنفس سریع هنگام شیر خوردن نوزاد

علل نقص مادرزادی قلب چیست؟

۶ هفته اول بارداری، زمانی است که قلب کودک شروع به شکل‌گیری می‌کند و ما شاهد اولین تپش‌های قلب جنین هستیم. رگ‌های خونی اصلی قلب هم در همین زمان این زمان حساس شروع به رشد می‌کنند.

نقایص مادرزادی قلب در این مرحله از رشد جنین شروع تشکیل می‌شوند. پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث ایجاد بسیاری از این نقص‌ها می‌شود. برخی از عواملی که ممکن است در ایجاد نواقص مادرزادی قلبی نقش داشته باشند عبارتند از:

• ژنتیک
• داشتن برخی بیماری‌ها و اختلالات پزشکی
• مصرف برخی داروها
• عوامل محیطی یا سبک زندگی، مثل سیگار کشیدن.

۱. علت تشکیل نشدن قلب جنین، چرا قلب جنین تشکیل نمیشه؟

چرا قلب بچه تشکیل نمیشه؟ معمولا دلیل تشکیل نشدن قلب جنین یا علت دیر تشکیل شدن قلب جنین مشخص نیست اما خطر زیادی دارد. در بیشتر موارد مشاهده شده اگر مادر، پدر یا خواهر و برادر نوزاد دارای نقص مادرزادی قلبی باشند، سابقه خانوادگی بیماری بر قلب تأثیر می‌گذارد.

۲. احتمال بروز نقص‌ های مادرزادی قلب در دختران بیشتر است یا در پسران؟

بر اساس گزارش پزشکان شیوع بیماری قلبی نوزاد تازه متولد شده یا مشکلات قلبی نوزادان در زنان و دختران بیشتر است.

۳. عوامل خطر نارسایی قلبی مادرزادی چیست؟

بیشتر بیماری‌های قلبی مادرزادی ناشی از تغییراتی است که در اوایل رشد قلب کودک قبل از تولد رخ می‌دهد. علت دقیق اکثر نقایص مادرزادی قلب ناشناخته است، اما برخی از عوامل خطر شناسایی شده‌اند. عوامل خطر برای نقص مادرزادی قلب عبارتند از:

• سرخجه (سرخک آلمانی): ابتلا به سرخجه در دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در رشد قلب کودک شود. آزمایش خونی که قبل از بارداری انجام می‌شود می‌تواند مشخص کند که آیا شما در برابر سرخجه مصون هستید یا خیر. کسانی که مصون نیستند می‌توانند واکسن دریافت کنند.
• دیابت: کنترل دقیق قند خون قبل و در طول بارداری می‌تواند خطر ابتلا به نقص مادرزادی قلب را در نوزاد کاهش دهد. دیابتی که در دوران بارداری ایجاد می‌شود (دیابت بارداری) به‌طورکلی خطر نقص قلبی نوزاد را افزایش نمی‌دهد.
• داروها: برخی از داروهای مصرف‌شده در دوران بارداری ممکن است باعث آنومالی قلبی مادرزادی شود. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
• تالیدومید
• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
• استاتین‌ها
• داروی آکنه
• ایزوترتینوئین یا همان راکوتان
• برخی از داروهای صرع
• برخی داروهای ضد اضطراب.
• مصرف الکل در دوران بارداری: مصرف الکل در دوران بارداری خطر بیماری قلبی ارثی را افزایش می‌دهد.
• سیگار کشیدن: اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. سیگار کشیدن در دوران بارداری خطر بیماری مادرزادی قلبی را در نوزاد افزایش می‌دهد.
• سابقه خانوادگی و ژنتیک: نقایص مادرزادی قلب گاهی اوقات در خانواده ایجاد می‌شوند و ممکن است با یک سندروم ژنتیکی همراه باشند. بسیاری از کودکان با کروموزوم ۲۱ اضافی (سندرم داون) دارای نقص مادرزادی قلبی هستند. حذف بخشی از کروموزوم ۲۲ نیز باعث نقص قلبی می‌شود.

روش تشخیص بیماری مادرزادی قلبی (CHD) چگونه است؟

اگر کودک دارای تاخیر در رشد یا تغییر در رنگ لب‌ها، زبان یا ناخن‌ها باشد، پزشک ممکن است به تشخیص نقص مادرزادی قلب مشکوک شود. دکتر قلب ممکن است هنگام گوش دادن به قلب کودک با گوشی پزشکی صدای قلب (سوفل) را بشنود.

اکثر سوفل‌های قلبی بی دلیل هستند، به این معنی که هیچ نقص قلبی وجود ندارد و سوفل برای سلامت کودک شما خطرناک نیست. با این حال، برخی از سوفل‌ها ممکن است به دلیل تغییرات جریان خون به قلب ایجاد شوند. به‌طور‌کلی آزمایش‌های تشخیص نقص مادرزادی قلب عبارتند از:

• پالس اکسیمتری: این وسیله سنسوری است که روی نوک انگشت قرار می‌گیرد و میزان اکسیژن خون را ثبت می‌کند. اکسیژن بسیار کم ممکن است نشانه‌ای از مشکل قلبی یا ریوی باشد.
• الکتروکاردیوگرام (ECG): نوار قلب آزمایشی غیرتهاجمی است که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. الکتروکاردیوگرام می‌تواند به تشخیص ریتم نامنظم قلب (آریتمی) کمک کند .
• اکوکاردیوگرافی: اکو قلب نشان می‌دهد که چگونه خون در قلب و دریچه‌های قلب حرکت می‌کند. اکوکاردیوگرام می‌تواند برای جنین هم انجام شود.
• اشعه ایکس قفسه سینه: عکس اشعه ایکس قفسه سینه وضعیت قلب و ریه‌ها را نشان می‌دهد. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا قلب بزرگ شده است یا اینکه ریه‌ها حاوی خون اضافی یا مایعات دیگری هستند. این علائم می‌توانند نشانه‌های نارسایی قلبی باشند.
• کاتتریزاسیون قلبی: در این آزمایش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) در یک رگ خونی، معمولاً در ناحیه کشاله ران، وارد شده و به سمت قلب هدایت می‌شود. کاتتریزاسیون می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد جریان خون و نحوه عملکرد قلب ارائه دهد. برخی از درمان‌های قلبی را می‌توان در طول کاتتریزاسیون قلبی انجام داد.
• ام آر آی: ؟ این آزمایش ممکن است برای تشخیص و ارزیابی نقایص مادرزادی قلب در نوجوانان و بزرگسالان انجام شود. MRI قلب تصاویر سه بعدی از قلب ایجاد می‌کند که امکان اندازه‌گیری دقیق حفره‌های قلب را فراهم می‌کند.

بهترین راه درمان نقص مادرزادی قلب چیست؟

درمان نقایص مادرزادی قلب در کودکان به نوع خاص بیماری قلبی و شدت آن بستگی دارد. گاهی اوقات، یک نقص مادرزادی قلب ممکن است هیچ اثر طولانی مدتی بر سلامت کودک نداشته باشد و نیازی به درمان نداشته باشد. سایر نقایص مادرزادی قلب، مانند یک سوراخ کوچک در قلب، ممکن است با افزایش سن کودک بسته شود.

نقایص جدی مادرزادی قلب بلافاصله پس از تشخیص نیاز به درمان دارند. به طور کلی درمان بیماری های قلبی شامل داروها، عمل‌های قلبی یا جراحی یا پیوند قلب است.

۱. دارو درمانی برای درمان نقص های مادرزادی قلب

ممکن است برای درمان علائم یا عوارض نقص مادرزادی قلب، دارو تجویز شود. آنها ممکن است به تنهایی یا با یک روش درمان دیگر استفاده شوند. داروهای مفید برای درمان نقایص مادرزادی شامل موارد زیر است:

• داروهای فشار خون: به عنوان مثال می‌توان به مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین و مسدودکننده‌های بتا اشاره کرد.
• قرص‌های ادرار آور: این نوع دارو با کاهش میزان مایعات بدن فشار وارد بر قلب را کاهش می‌دهد.
• داروهای ریتم قلب: این داروها که ضد آریتمی نامیده می‌شوند، به کنترل ضربان قلب نامنظم (آریتمی) کمک می‌کنند.

۲. جراحی بیماری های مادرزادی قلب برای نقص مادرزادی قلب کودکان و بزرگسالان

اگر فرزند شما یک نقص مادرزادی قلبی شدید دارد، ممکن است پزشک انجام و بزرگسالان را توصیه کند:

• کاتتریزاسیون قلبی: برخی از نقایص مادرزادی قلب را می‌توان با استفاده از لوله‌های نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) بدون نیاز به جراحی قلب باز ترمیم کرد. به عنوان مثال، کاتتریزاسیون قلبی ممکن است برای رفع سوراخ‌های قلب یا نواحی باریک استفاده شود. در طول کاتتریزاسیون قلبی، متخصص قلب و عروق یک یا چند کاتتر را در یک رگ خونی، و قلب وارد می‌کند. ابزارهای کوچکی از طریق کاتتر به قلب منتقل می‌شوند تا نقص را ترمیم کنند. برخی از روش‌های کاتتر باید به صورت مرحله‌ای در طی چند سال انجام شوند.
• جراحی قلب: ممکن است کودک برای ترمیم نقص مادرزادی قلب نیاز به جراحی قلب باز یا جراحی قلب کم تهاجمی داشته باشد. نوع جراحی قلب به نوع نقص بستگی دارد.
• پیوند قلب: اگر بیماری قلبی ارثی قابل ترمیم نباشد، ممکن است نیاز به پیوند قلب باشد.
• مداخله قلبی جنین: به ندرت، اگر یک نقص جدی قبل از تولد تشخیص داده شود، می‌توان در دوران بارداری روشی را برای اصلاح مشکل یا کمک به کاهش عوارض نقص قلب کودک انجام داد. مداخله قلبی جنین به‌ندرت انجام می‌شود و فقط در شرایط بسیار خاص امکان‌پذیر است.

برخی از کودکان مبتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی قلبی در طول زندگی خود نیاز به اعمال و جراحی‌های زیادی دارند. پس از جراحی نقص مادرزادی قلب، کودک نیاز به معاینات منظم توسط فوق تخصص قلب دارد.

درمان خانگی نقص مادرزادی قلب

اگر فرزند شما دارای نقص مادرزادی قلبی است، ممکن است برای حفظ سلامت قلب و جلوگیری از عوارض، تغییرات سبک زندگی توصیه شود. رعایت موارد زیر به بهبود علائم و مدیریت صحیح این بیماری در شما یا فرزند و اطرافیانتان کمک می‌کند.

۱. محدودیت های ورزش و فعالیت برای chd در نوزادان و بزرگسالان

برخی از کودکان مبتلا به نقص مادرزادی قلب ممکن است نیاز به محدود کردن ورزش یا فعالیت‌های ورزشی داشته باشند. با این حال، بسیاری دیگر با نقص مادرزادی قلب می‌توانند در چنین فعالیت‌هایی شرکت کنند. پزشک کودک شما می‌تواند به شما بگوید که کدام ورزش‌ها و انواع ورزش برای کودک شما بی‌خطر هستند یا خیر.

۲. آنتی بیوتیک برای بیماری های مادرزادی قلب

گاهی اوقات، نقص مادرزادی قلب می‌تواند خطر عفونت در دیواره داخلی قلب یا دریچه‌های قلب (اندوکاردیت عفونی) را افزایش دهد. آنتی بیوتیک‌ها ممکن است قبل از اقدامات دندانپزشکی برای جلوگیری و توصیه شود، به ویژه برای افرادی که دارای دریچه مکانیکی قلب هستند.

۳. دریافت حمایت از دیگران برای بهبود مشکلات مادرزادی قلب

ممکن است متوجه شوید که صحبت کردن با افراد دیگری که چنین شرایطی را تجربه کرده‌اند باعث آرامش و دلگرمی شما می‌شود. از دکتر قلب فرزندتان بپرسید که آیا گروه‌های حمایتی در منطقه شما وجود دارد یا خیر.

زندگی با یک نقص مادرزادی قلب می‌تواند باعث شود برخی از کودکان احساس استرس یا اضطراب کنند. صحبت با یک درمانگر یا مشاور ممکن است به شما و فرزندتان کمک کند تا راه‌های جدیدی برای مدیریت استرس و اضطراب بیاموزید.