اشتباهات رایج در نگارش پایان نامه و راه های جلوگیری از آن ها
نوشتن پایان نامه یکی از مهم ترین مراحل تحصیلی است که هر دانشجویی دیر یا زود با آن مواجه می شود. به همین دلیل ممکن است بسیاری از ما با انواع و اقسام چالش ها و اشتباهات در این فرآیند روبه رو شویم. منم از اون دسته آدمام که توی اولین نگارش پایان نامه تا دلت بخواد اشتباه کردم! ولی حالا با تجربه هایی که به دست آوردم می خوام توی این مطلب بهت بگم چطور می تونی جلوی اون ها رو بگیری.
انتخاب موضوع نامناسب
اولین اشتباهی که خیلی از دانشجوها مرتکب می شن انتخاب موضوعیه که یا خیلی کلیه یا خیلی خاص. یه موضوع خیلی کلی باعث میشه نتونی خوب تمرکز کنی و یه موضوع خیلی خاص هم منابع کافی نداره. خود من توی اولین پایان نامه ام یه موضوع خیلی خاص انتخاب کردم و حسابی دردسر کشیدم تا منابع مناسب براش پیدا کنم. راه حل؟ حتماً قبل از انتخاب موضوع با استاد راهنمات مشورت کن و موضوعی رو انتخاب کن که هم تحقیق شده باشه و هم منابع کافی داشته باشه.
عدم برنامه ریزی درست
یکی از دلایلی که ممکنه وسط کار استرس بگیری برنامه ریزی نادرسته. خود من اوایل نگارش همه چیزو به دقیقه نود موکول می کردم و بعدش فقط استرسش برام می موند. بهتره یه جدول زمان بندی درست کنی که توش زمان تحقیق نوشتن و حتی بازبینی های مختلف رو مشخص کنی. در ادامه یه نمونه جدول پیشنهاد میدم که می تونه کمک کنه :
| مرحله | مدت زمان پیشنهادی |
| تحقیق و جمع آوری منابع | ۲-۳ هفته |
| نگارش اولیه | ۳-۴ هفته |
| بازبینی و اصلاحات | ۲ هفته |
| بررسی نهایی با استاد راهنما | ۱-۲ هفته |
کم اهمیت دادن به منابع
یکی دیگه از مشکلاتی که ممکنه بهش برخورد کنی اینه که به منابع توجه کافی نکنی. باید بدونی که استفاده از منابع معتبر و ارجاع درست یکی از اساسی ترین بخش های پایان نامه است. خودم یه بار به جای منابع معتبر به ویکی پدیا ارجاع دادم و استاد راهنمام منو کشوند سر کلاس که حسابی باهام بحث کنه! راه حل؟ همیشه سعی کن از مقالات علمی کتاب ها و منابع معتبر استفاده کنی.
نادیده گرفتن دستورالعمل های نگارش
برای سفارش پایان نامه از همراه دانشجو باید بدانید که هر دانشگاهی یه سری قوانین و دستورالعمل ها برای نگارش پایان نامه داره. این یکی از اون چیزاست که خیلی راحت می تونی فراموش کنی. یه بار من با فونت اشتباه و فاصله های نامناسب تحویل دادم و مجبور شدم کل کارم رو دوباره فرمت کنم. راه حل؟ همیشه از همون اول مطمئن شو که داری طبق دستورالعمل های دانشگاهت کار می کنی.
نگارش نامفهوم و گنگ
یکی از بزرگترین اشتباهات اینه که متن پایان نامه رو پیچیده و مبهم بنویسی. خودم به خاطر پیچوندن مطلب و استفاده از اصطلاحات سنگین حسابی توی دفاع اذیت شدم! راه حل؟ سعی کن از جملات کوتاه شفاف و قابل فهم استفاده کنی. یه جور بنویس که حتی اگر کسی از موضوع آگاهی زیادی نداره بتونه متوجه بشه چی می گی.
نادیده گرفتن اهمیت نتیجه گیری
نتیجه گیری اون بخشیه که قرار همه چی رو جمع بندی کنه. اگر نتیجه گیری ضعیف باشه به احتمال زیاد کل زحماتت به باد میره. من خودم توی اولین پایان نامه ام نتیجه گیری ضعیفی داشتم و استاد تمام کارمو زیر سوال برد. راه حل؟ توی نتیجه گیری همه نکات اصلی رو جمع بندی کن و یه نتیجه گیری منطقی از تحقیق و بررسی ها ارائه بده.
عدم استفاده از نرم افزارهای مناسب
برای نگارش پایان نامه حتماً از نرم افزارهای مدیریت منابع مثل EndNote یا Mendeley استفاده کن. وقتی من برای اولین بار پایان نامه ام رو نوشتم همه چیز رو دستی وارد کردم و وقتی استاد گفت فرمت ارجاع دهی غلطه خیلی سخت بود که همه چیزو دوباره تصحیح کنم. راه حل؟ از همین اول کار با نرم افزارهای مناسب کار کن تا بعدها دچار مشکل نشی.
نادیده گرفتن ویرایش و بازبینی
یکی از اشتباهات بزرگ اینه که بعد از نوشتن دیگه بهش دست نزنی. هر بار که نوشته هات رو مرور کنی مطمئناً ایراداتی پیدا می کنی. خودم چندین بار قبل از تحویل نهایی کل متن رو مرور کردم و هر بار چیزهای جدیدی رو تصحیح کردم. راه حل؟ حداقل دو بار پایان نامه ات رو ویرایش کن و حتی به یکی از دوستانت بده که یه بار بخونه و ایرادات رو بگه.
استفاده زیاد از کپی پیست
این یکی از اون اشتباهاتیه که هر کسی توی نگارش علمی ممکنه مرتکب بشه. خود من به خاطر عجله چند جا از متون قبلی کپی کرده بودم و استاد به راحتی تشخیص داد! راه حل؟ همیشه مطمئن شو که از نقل قول ها و پارافریزهای درست استفاده می کنی و حتماً منابع رو به دقت ذکر می کنی.
نتیجه گیری و تجربه من
نوشتن پایان نامه اصلاً کار آسونی نیست و ممکنه کلی اشتباه توش مرتکب بشی. ولی مهم اینه که از همین الان بدونی کجاها ممکنه گیر کنی و چطور می تونی جلوی این اشتباهات رو بگیری. اگه این نکات رو رعایت کنی احتمال اینکه با یه پایان نامه بی نقص روبه رو بشی خیلی بیشتر می شه.
پرسش و پاسخ
۱. آیا می توان از ویکی پدیا به عنوان منبع استفاده کرد؟ نه! استفاده از ویکی پدیا به عنوان منبع معتبر در پایان نامه اصلاً توصیه نمی شه. همیشه از منابع علمی کتاب ها و مقالات معتبر استفاده کن.
۲. چطور می تونم مطمئن بشم که پایان نامه ام از نظر نگارشی درسته؟ یکی از بهترین راه ها اینه که متن رو چندین بار ویرایش کنی و بعدش به یه فرد دیگه که تجربه داره بدی بخونه و ایرادات رو برات بگه.
۳. آیا می تونم نتیجه گیری کوتاهی داشته باشم؟ نه نتیجه گیری باید جامع باشه و همه مطالب رو به خوبی جمع بندی کنه تا پایان نامه کامل به نظر بیاد.
از شما چی می پرسم؟
آیا شما هم تجربه ای از نوشتن پایان نامه دارید که بهتون کمک کرده باشه؟ چه اشتباهاتی کردید و چطور تونستید از اون ها درس بگیرید؟
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "اشتباهات رایج در نگارش پایان نامه و راه های جلوگیری از آن ها" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی, کسب و کار ایرانی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "اشتباهات رایج در نگارش پایان نامه و راه های جلوگیری از آن ها"، کلیک کنید.
منم موقع نوشتن پایان نامه ام موضوع خیلی کلی انتخاب کرده بودم. از هر طرف که شروع کردم انگار به یه دیوار می خوردم. کاش زودتر این مطلبو خونده بودم!
وای دقیقاً همون مشکلی که با منابع داشتم! همه چیز رو از ویکی پدیا برداشتم و توی جلسه دفاع همه چی لو رفت. تجربه خیلی بدی بود واقعاً حق داشتم!
میشه بگید چطور می تونم یه موضوع متناسب با تحقیقات قبلیم پیدا کنم؟ بارها عوض کردم ولی هنوز مطمئن نیستم.
من هم از این نرم افزار EndNote استفاده نکردم و همه منابع رو دستی وارد کردم آخرش مجبور شدم دو هفته فقط بشینم منابع رو دوباره درست کنم!
چرا استفاده از نرم افزار مدیریت منابع انقدر سخته؟ من هر بار که می خوام EndNote رو یاد بگیرم انگار گیر می کنم. لطفاً بیشتر توضیح بدید.
خیلی با این موضوع فرمت بندی به مشکل خوردم استاد هر بار یه ایراد می گرفت. ای کاش همون اول قوانین دانشگاه رو چک کرده بودم.
آیا منابع فارسی هم معتبر محسوب می شن؟ چون من فقط تونستم چند تا مقاله خارجی پیدا کنم ولی احساس می کنم کافی نیست.
اینکه جدول زمان بندی ندارم خیلی به چشم اومده. الان با این پیشنهادی که دادید حتماً سعی می کنم طبق یه برنامه جلو برم.
=نمی دونم چرا هیچ کس به اهمیت جدول زمان بندی اشاره نمی کنه. من دقیقا همه چی رو گذاشتم واسه روز آخر و آخرش خیلی استرس کشیدم.
همیشه فکر می کردم استفاده از کلمات سنگین نشونه ی تسلطه اما توی دفاعی ام استاد بهم گفت اصلاً فهمیده نمی شه چی نوشتم! چقدر این نکته تون درست بود.
آخرای کار اصلاً فرصت ویرایش نداشتم و الان که دارم کامنت های دیگران رو می خونم می بینم چقدر اشتباه کردم که به ویرایش اهمیت ندادم.
مشکل اصلی من نتیجه گیری بود خیلی سطحی نوشتم و تمام زحماتم رو هدر دادم. توصیه تون درباره نتیجه گیری خیلی کمک کننده است.
نمی دونستم استفاده از منابع ویکی پدیا انقدر خطرناکه. ممنون که اینو گفتین واقعاً به مشکل خورده بودم سر این موضوع!
یه سوال چطوری میشه اطمینان پیدا کرد که موضوع تحقیق خیلی محدود یا خیلی گسترده نیست؟ احساس می کنم دارم اشتباه می کنم.
برای برنامه ریزی درست چه ابزاری پیشنهاد می دید؟ من همیشه وقتی می خوام جدول زمان بندی بنویسم همه چی از دستم در میره.
شما فقط درباره پایان نامه صحبت کردید اما من توی مقاله نویسی هم دقیقاً همین مشکلات رو دارم. راهکاری که دادید خیلی کارآمده.
به نظرتون میشه نتیجه گیری و مقدمه رو یکی نوشت؟ دارم گیج میشم بین این دوتا!
چقدر خوب که اشتباهات خودتون رو هم گفتید. منم یه بار از ویکی پدیا استفاده کردم و واقعا استاد عصبانی شد. برای بار بعدی مطمئناً درستش می کنم.
میشه یه مقاله هم درباره چطور نوشتن پیش گفتار یا مقدمه به این سادگی و بدون اشتباه بنویسید؟ واقعاً توی این بخش مشکل دارم.
چقدر خوب که درباره تجربه های شخصی خودتون هم گفتید. خیلی مواقع توصیه های تئوری زیاد کمک نمی کنه ولی وقتی کسی تجربه اش رو میگه خیلی بهتره!