متن شکایت خیانت در امانت چک

اگر چکی رو به کسی امانت دادین، مثلاً برای تضمین یه کاری یا اینکه براتون نقدش کنه، اما اون فرد بدون اجازه شما و برخلاف توافق از چک سوءاستفاده کرده، شما قربانی خیانت در امانت چک شدین. این مقاله یه راهنمای کامل و گام به گام هست تا بفهمین این جرم دقیقاً چیه، چه مجازاتی داره و چطور می تونین شکواییه درست و درمونش رو تنظیم و ثبت کنین تا حق تون رو پس بگیرین.

چک، این روزها دیگه فقط یه ابزار برای پرداخت پول نیست؛ خیلی وقت ها به عنوان یه تضمین محکم، توی معاملات، قراردادهای کاری یا حتی بین خودمون رد و بدل میشه. اما داستان وقتی پیچیده میشه که این امانت، تبدیل به خیانت بشه. یعنی چی؟ یعنی شما یه چک رو به کسی سپردید با یه هدف مشخص، مثلاً برای ضمانت انجام یه کار یا پرداخت یه بدهی تو آینده، ولی اون فرد زودتر از موعد یا به شیوه ای که قرار نبوده، از اون چک استفاده می کنه و شما رو به دردسر میندازه. اینجاست که پای جرم خیانت در امانت چک به میدون باز میشه و شما باید بدونین چطور از حق خودتون دفاع کنین.

خیلی از مردم از جزئیات قانونی این قضیه خبر ندارن و وقتی با همچین مشکلی روبرو میشن، سردرگم میشن که از کجا شروع کنن و چی بگن. این مقاله قراره مثل یه راهنمای صمیمی و کاربردی، دست تون رو بگیره و تمام ابعاد این جرم رو براتون روشن کنه. از اینکه اصلاً خیانت در امانت چک یعنی چی، تا اینکه چطور می تونین ثابتش کنین و در نهایت، چطوری یه متن شکایت خیانت در امانت چک رو بنویسید که کار دست طرف بده و حق تون رو بگیره. پس با ما همراه باشید.

جرم خیانت در امانت چک را بشناسید

قبل از اینکه بخوایم سراغ شکایت و دادگاه بریم، لازمه اول از همه بدونیم اصلاً جرم خیانت در امانت چک چیست و چه شرایطی داره. مثل یه نقشه راه می مونه که اگه گم نشیم، باید بدونیم کجای ماجرا وایسادیم.

۱.۱. تعریف قانونی خیانت در امانت (با استناد به ماده 674 قانون مجازات اسلامی)

خیانت در امانت، فقط مختص چک نیست؛ این جرم شامل هر مال منقول یا غیرمنقول و هر نوع سند و نوشته ای میشه که شما به کسی می سپرید تا به یه منظور خاصی ازش استفاده کنه یا بعداً به خودتون برگردونه. ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، به وضوح این قضیه رو توضیح داده. این ماده میگه:

هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن، به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت، به کسی داده شده و بنابر این بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده، آن ها را به ضرر مالکین یا متصرفین آن ها، استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید، به حبس از سه ماه تا یک سال و نیم محکوم خواهد شد.

ببینید، نکته کلیدی اینجاست که شما یه چیزی (اینجا چک) رو به عنوان امانت به کسی دادید. این امانت می تونه تو قالب اجاره، رهن، وکالت یا هر قرارداد دیگه ای باشه. مهم اینه که قرار بوده چک به یه مصرف مشخص برسه یا به شما برگرده. اما طرف مقابل به جای اینکه امانت دار خوبی باشه، برعکس عمل کرده و به ضرر شما از چک استفاده کرده. این سوءاستفاده می تونه شامل نقد کردن چک، انتقالش به کس دیگه، پاره کردنش یا حتی گم کردن عمدی اون باشه.

۱.۲. ارکان تحقق جرم خیانت در امانت چک

برای اینکه بگیم یه جرم خیانت در امانت چک اتفاق افتاده، باید چهار تا رکن اصلی وجود داشته باشه. اگه یکی از این ارکان نباشه، دیگه نمیشه اسمش رو خیانت در امانت گذاشت:

1. مال امانی: اینجا که واضحه، همون چک شماست. یه سند مهم و باارزش که قراره مثل پول عمل کنه.
2. سپردن قانونی: این رکن یعنی باید ثابت کنید که شما چک رو به صورت امانت به اون شخص دادید. یعنی یه قرارداد یا توافقی، حتی شفاهی، وجود داشته که نشون بده چک برای یه هدف خاصی سپرده شده و قرار نبوده طرف هر جور دلش خواست ازش استفاده کنه. مثلاً چک رو برای تضمین برگشت وام دادید، نه برای اینکه همین الان نقدش کنن.
3. سوءاستفاده (تعدی یا تفریط): اینجاست که امانت دار، پا رو از گلیم خودش درازتر کرده. به زبان ساده، کاری کرده که نباید می کرده. مثلاً چک تضمین رو نقد کرده، به یکی دیگه داده یا حتی نابودش کرده. هر کاری که به ضرر مالک اصلی (یعنی شما) تموم بشه، سوءاستفاده محسوب میشه.
4. ورود ضرر: باید ثابت بشه که به خاطر این سوءاستفاده، به شما ضرر و زیان مالی وارد شده. مثلاً پول از حساب تون کم شده، یا مجبور شدید برای وصول نشدن چک، هزینه و دردسر بکشید.

۱.۳. چک سفید امضا و خیانت در امانت (ماده 673 قانون مجازات اسلامی)

گاهی اوقات، داستان پیچیده تر میشه و ما با چک سفید امضا طرفیم. یعنی شما یه چک رو فقط امضا کردید و بقیه اطلاعاتش (مثل تاریخ یا مبلغ) رو خالی گذاشتید تا طرف مقابل خودش پر کنه. اینجا ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی وارد عمل میشه:

هرکس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آورده، سوء استفاده نماید، به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.

این ماده برای زمانی هست که اعتماد شما به اوج خودش رسیده و چک رو به صورت سفید امضا به کسی دادید. اگر اون شخص، برخلاف توافقی که داشتید، سوءاستفاده کنه و اطلاعات چک رو به ضرر شما پر کنه یا ازش به نفع خودش بهره برداری کنه، خیانت در امانت نسبت به چک سفید امضا اتفاق افتاده. اثبات این جرم ممکنه کمی سخت تر باشه چون ممکنه امانت دار ادعا کنه طبق توافق عمل کرده، اما با جمع آوری شواهد و مدارک میشه ثابت کرد.

۱.۴. تفاوت خیانت در امانت چک با کلاهبرداری چک

خیلی وقت ها مردم فکر می کنن خیانت در امانت چک و کلاهبرداری چک یکی هستن، در حالی که این دو تا جرم، با هم فرق دارن. فرقشون مثل فرق فریب در شروع و سوءاستفاده از اعتماد هست:

• خیانت در امانت چک: اینجا شما با میل و اراده خودتون چک رو به طرف مقابل می سپرید، اما اون بعداً از این اعتماد شما سوءاستفاده می کنه. یعنی قصد اولیه شما فریب خوردن نبوده، بلکه اعتماد داشتید.
• کلاهبرداری چک: در کلاهبرداری، از همون اول نیت فریب دادن وجود داره. کلاهبردار با فریب و حیله گری، چک رو از شما می گیره یا کاری می کنه که شما خودتون با اراده معیوب (یعنی بر اثر فریب) چک رو بهش بدید. مثلاً با وعده های دروغین، شما رو ترغیب به دادن چک می کنه.

اگه شکایت تون رو اشتباهی به عنوان کلاهبرداری مطرح کنید در حالی که شرایط خیانت در امانت چک رو دارید، ممکنه پرونده تون به نتیجه نرسه یا مسیر طولانی تری پیدا کنه. پس حواستون باشه که فرق این دو تا رو بدونین.

مجازات قانونی خیانت در امانت چک

خب، حالا که فهمیدیم جرم خیانت در امانت چک چیه و چه ارکانی داره، بریم سراغ مجازاتش. دونستن این بخش، هم به شما کمک می کنه بفهمید حق تون رو می تونید از راه قانونی بگیرید، هم شاید تلنگری باشه برای افرادی که فکر سوءاستفاده از امانت به سرشون میزنه.

۲.۱. مجازات اصلی بر اساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی

مجازات اصلی برای خیانت در امانت چک همونطور که تو ماده ۶۷۴ دیدیم، حبس تعزیری هست. اما میزان این حبس طی سال ها تغییراتی داشته. قبلاً مجازات خیانت در امانت بین ۶ ماه تا ۳ سال حبس بود. اما با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹، خیلی از مجازات ها، از جمله این جرم، تعدیل شد.

بر اساس اصلاحات سال ۱۳۹۹، مجازات خیانت در امانت چک، از سه ماه تا یک سال و نیم حبس تعیین شده. این کاهش مجازات، نشون میده که قانون گذار قصد داشته کمی از بار زندان ها کم کنه و فرصت بیشتری برای سازش و جبران خسارت فراهم کنه. البته، این مجازات حداقل و حداکثر رو داره و قاضی بر اساس شرایط پرونده، میزان دقیق حبس رو مشخص می کنه.

۲.۲. قابل گذشت بودن جرم

یه نکته خیلی مهم درباره جرم خیانت در امانت چک اینه که این جرم، قابل گذشت محسوب میشه. این یعنی چی؟ یعنی اگه شما به عنوان شاکی، از شکایت تون صرف نظر کنید و رضایت بدید، پرونده بسته میشه و متهم دیگه مجازات نمیشه. این ویژگی، فرصت خوبی برای صلح و سازش بین دو طرف هست. مثلاً ممکنه متهم قبول کنه خسارت شما رو جبران کنه و شما هم در ازای اون، رضایت بدید.

قابل گذشت بودن جرم، هم می تونه به سرعت بخشیدن به پرونده کمک کنه و هم می تونه از بار سیستم قضایی کم کنه. اما فراموش نکنید که تصمیم نهایی با شماست و کسی نمی تونه شما رو مجبور به رضایت کنه.

۲.۳. مجازات سوءاستفاده از سفید امضا (ماده 673)

همونطور که قبلاً گفتیم، خیانت در امانت چک سفید امضا، جرم جدایی محسوب میشه و مجازاتش هم متفاوته. بر اساس ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی، هر کسی که از سفید مهر یا سفید امضایی که بهش سپرده شده سوءاستفاده کنه، به حبس از یک تا سه سال محکوم میشه.

این مجازات نسبت به خیانت در امانت عادی چک، سخت گیرانه تره. دلیلش هم واضحه؛ وقتی کسی به شما یک سند سفید امضا میده، نهایت اعتماد رو به شما کرده و سوءاستفاده از این اعتماد، جرم سنگین تری محسوب میشه. در اینجا هم بعد از اثبات جرم، دادگاه مجازات رو اعمال می کنه.

راهنمای گام به گام شکایت از خیانت در امانت چک

حالا که با تعریف و مجازات خیانت در امانت چک آشنا شدید، وقتشه که بریم سراغ مراحل عملی شکایت. قدم به قدم جلو میریم تا بدونین دقیقاً چی کار باید بکنین.

۳.۱. مراحل مقدماتی پیش از شکایت

قبل از اینکه پاتون رو تو دادسرا بذارید، چند تا کار هست که بهتره انجام بدید. این کارها به قوی تر شدن پرونده تون کمک می کنه:

• جمع آوری ادله و مستندات: این مهم ترین قدمه. هر مدرکی که نشون بده چک به صورت امانت به طرف مقابل داده شده، به دردتون می خوره. این مدارک می تونن شامل:
  • قراردادی که در اون به امانی بودن چک اشاره شده.
  • پیامک ها، ایمیل ها یا مکالمات ضبط شده که در اون به توافق شما اشاره شده.
  • شهادت شهود (کسانی که موقع رد و بدل شدن چک یا توافقات، حضور داشتن و از امانی بودن چک مطلع هستن).
  • ته برگ چک یا پشت نویسی روی خود چک که مشخص کنه بابت تضمین یا امانت صادر شده.
  • اگر چک برگشت خورده، گواهی عدم پرداخت رو از بانک بگیرید.
• ارسال اظهارنامه (اختیاری اما توصیه شده): می تونید قبل از شکایت کیفری، یه اظهارنامه رسمی به طرف مقابل بفرستید. تو این اظهارنامه، مهلتی برای برگرداندن چک یا جبران خسارت بهش میدید و رسماً ازش می خواین که به تعهدش عمل کنه. این کار نشون میده که شما برای حل مسالمت آمیز تلاش کردید و مدرکی محکم برای اثبات مطالبه تون تو دادگاه محسوب میشه.

۳.۲. نحوه ثبت شکواییه

بعد از اینکه مدارک لازم رو جمع آوری کردید، وقتشه که شکواییه تون رو ثبت کنید:

1. ثبت نام در سامانه ثنا: اگه هنوز تو سامانه ثنا (سامانه خدمات الکترونیک قضایی) ثبت نام نکردید، حتماً این کارو انجام بدید. تمام ابلاغیه ها و روند پرونده از طریق این سامانه پیگیری میشه. می تونید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید تا براتون ثبت نام کنن یا خودتون آنلاین از طریق sana.adliran.ir این کارو انجام بدید.
2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: متن شکایت خیانت در امانت چک رو باید از طریق این دفاتر ثبت و به دادسرا ارسال کنید.
   • تکمیل فرم شکواییه: در دفتر خدمات قضایی، فرم شکواییه رو به کمک کارشناس تکمیل می کنید. جزئیات کامل شاکی (خودتون) و مشتکی عنه (طرف مقابل) رو دقیقاً وارد کنید.
   • پیوست کردن مدارک: تمام مدارکی که جمع آوری کردید رو به شکواییه پیوست می کنید. معمولاً می تونید اسکن مدارک رو ارائه بدید.
   • هزینه های ثبت شکواییه: برای ثبت هر شکواییه، هزینه ای جزئی دریافت میشه که باید پرداخت کنید.

۳.۳. مدارک مورد نیاز جهت تنظیم و ثبت شکواییه

برای اینکه موقع ثبت شکواییه به مشکل نخورید، این مدارک رو آماده داشته باشید:

• اصل یا تصویر برابر با اصل چک (اگه موجود باشه).
• گواهی عدم پرداخت چک (در صورتی که چک برگشت خورده).
• مدارک شناسایی شاکی (کارت ملی، شناسنامه).
• تمام مستنداتی که اثبات می کنه چک امانی بوده (قرارداد، رسید، پرینت پیامک ها/ایمیل ها، استشهادیه محلی، شهادت شهود).
• نشانی و مشخصات دقیق مشتکی عنه (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی و آدرس کامل). اگه آدرس رو دقیق داشته باشید، ابلاغ بهش راحت تر انجام میشه.

۳.۴. مراحل رسیدگی پس از ثبت شکواییه

بعد از اینکه شکواییه رو ثبت کردید، پرونده وارد مراحل قضایی میشه:

1. در دادسرا: پرونده شما اول به دادسرا میره. دادیار یا بازپرس شروع به تحقیقات مقدماتی می کنه. از شما و مشتکی عنه تحقیق میشه، مدارک بررسی میشن و شهود احضار میشن.
   • اگه دلایل و مدارک برای اثبات جرم کافی باشه، دادسرا قرار جلب به دادرسی صادر می کنه و پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه فرستاده میشه.
   • اگه دلایل کافی نباشه، دادسرا قرار منع تعقیب صادر می کنه و پرونده بسته میشه. البته شما می تونید به این قرار اعتراض کنید.
2. در دادگاه کیفری دو: اگه پرونده به دادگاه ارسال بشه، دادگاه کیفری دو به موضوع رسیدگی می کنه. اینجا دیگه قاضی به صورت ماهوی وارد پرونده میشه و بعد از بررسی همه جوانب و شنیدن دفاعیات طرفین، حکم رو صادر می کنه. این حکم می تونه مبنی بر محکومیت مشتکی عنه به مجازات حبس (و احیاناً جبران خسارت) یا تبرئه اون باشه.

چگونه خیانت در امانت چک را اثبات کنیم؟ (کلید موفقیت در پرونده)

حالا رسیدیم به مهم ترین بخش پرونده: اثبات خیانت در امانت چک. تا اینجا همه چیز رو یاد گرفتیم، اما اگه نتونیم ثابت کنیم خیانتی رخ داده، همه تلاش هامون بی فایده خواهد بود. اینجا قراره ترفندها و نکات کلیدی رو بگیم که پرونده تون رو قوی تر کنه.

۴.۱. ادله اثبات دعوا در دعاوی کیفری

توی پرونده های کیفری، ادله مختلفی برای اثبات جرم وجود داره که شما می تونید ازشون استفاده کنید:

• اقرار: اگه خود مشتکی عنه (متهم) توی دادسرا یا دادگاه، اعتراف کنه که از چک شما سوءاستفاده کرده و به امانت خیانت کرده، دیگه کاری از دستش برنمیاد و پرونده خیلی سریع به نتیجه میرسه. این قوی ترین دلیل اثباته.
• شهادت شهود: شاهدها می تونن نقش مهمی داشته باشن. اگه افرادی بودن که موقع سپردن چک به عنوان امانت، یا موقع توافقات شما، حضور داشتن و می تونن شهادت بدن که چک امانی بوده و قرار نبوده طرف ازش سوءاستفاده کنه، حتماً ازشون کمک بگیرید. سعی کنید جزئیات رو از شاهدها بخواید و اگه تعدادشون بیشتر باشه، وزن شهادت شون هم بیشتره.
• اسناد و مدارک کتبی: این بخش، قلب پرونده شماست. هر سندی که حرف شما رو تایید کنه، معجزه می کنه:
  • قرارداد کتبی: اگه بین شما و طرف مقابل، قراردادی (حتی یک تفاهم نامه ساده) وجود داشته باشه که توش صراحتاً نوشته شده که چک بابت تضمین فلان کار یا به عنوان امانت داده شده، برگ برنده بزرگیه.
  • ته برگ چک یا پشت نویسی: اگه روی ته برگ چک یا حتی پشت خود چک (در صورت موجود بودن) قید کرده باشید که بابت تضمین حسن انجام کار یا امانت جهت فلان منظور، مدرک محکمیه.
  • رسیدها، فاکتورها، پرینت مکالمات و پیامک ها: هر رسید پرداختی که نشون بده شما به تعهدتون عمل کردید ولی چک برگردونده نشده، یا هر پیامک، ایمیل یا حتی اسکرین شات از شبکه های اجتماعی که نشون بده بین شما توافقی برای امانی بودن چک وجود داشته، می تونه کمک کننده باشه.
• علم قاضی: قاضی بر اساس مجموعه ای از شواهد، قراین و ادله، به حقیقت پی می بره. حتی اگه مدرک قطعی و صد در صدی نداشته باشید، اما با جمع آوری مدارک و شواهد متعدد و مرتبط، می تونید قاضی رو قانع کنید که خیانت در امانت چک اتفاق افتاده. اینجاست که نقش یک وکیل خوب پررنگ تر میشه.

۴.۲. نکات ویژه در اثبات امانی بودن چک

حالا می رسیم به قسمت های زیرپوستی و ظریف قضیه. گاهی اوقات، چک هیچ قیدی نداره و فقط یه برگه سفیده. چطور باید امانی بودن اونو ثابت کنیم؟

• فقدان تاریخ یا درج تاریخ صوری: اگه چکی که دادید، تاریخ نداشته یا تاریخش یه تاریخ دور و صوری بوده، نشون میده که قرار نبوده همین الان وصول بشه و احتمالاً برای تضمین یا امانت داده شده.
• شرح دقیق شکایت: تو بخش شرح شکایت در متن شکواییه خیانت در امانت چک، باید خیلی دقیق و با جزئیات کامل، ماجرا رو تعریف کنید. چی شد که چک رو دادید؟ دقیقاً برای چه کاری؟ چه توافقاتی داشتید؟ کی متوجه سوءاستفاده شدید؟ این روایت دقیق و مستند، می تونه قاضی رو به سمت امانی بودن چک هدایت کنه.
• عدم وجود بدهی دیگر: اگه ثابت کنید که در زمان دادن چک، هیچ بدهی دیگه ای به مشتکی عنه نداشتید، این خودش می تونه نشونه ای باشه که چک بابت تسویه بدهی نبوده و امانی بوده.
• شاهدان غیرمستقیم: حتی اگر کسی مستقیماً شاهد امانی بودن چک نبوده، اما از نوع رابطه شما با طرف و ماهیت کاری که انجام می دادید اطلاع داشته، ممکنه بتونه به قاضی در تشکیل علم قاضی کمک کنه.

به یاد داشته باشید، اثبات امانی بودن چک، سنگ بنای پرونده شماست. هرچه مدارک و مستندات شما قوی تر و جامع تر باشه، شانس موفقیت تون هم بیشتر میشه. اگه احساس می کنید پرونده تون پیچیده است، حتماً از یه وکیل متخصص کمک بگیرید.

نمونه شکواییه خیانت در امانت چک (با جزئیات)

خب، رسیدیم به مهم ترین بخش این مقاله، یعنی همون چیزی که خیلی ها دنبالشن: متن شکایت خیانت در امانت چک. این بخش شامل یه نمونه کامل از شکواییه هست که می تونید با پر کردن اطلاعات خودتون، ازش استفاده کنید. یادتون باشه، این یه نمونه خام هست و شما باید جزئیات پرونده خودتون رو با دقت توش وارد کنید.

۵.۱. ساختار یک شکواییه کامل

یه شکواییه درست و درمون، مثل هر سند حقوقی دیگه ای، یه ساختار مشخص داره. اگه این ساختار رو رعایت کنید، هم کار قاضی راحت تره، هم پرونده تون سریع تر پیش میره. بخش های اصلی یک شکواییه عبارتند از:

• مشخصات شاکی: اطلاعات کامل شما (نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس دقیق، شماره تماس).
• مشخصات مشتکی عنه: اطلاعات کامل طرف مقابل (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس دقیق، شماره تماس – تا جایی که می دونید).
• موضوع شکایت: اینجا به طور خلاصه می نویسید که از چی شکایت دارید، مثلاً تقاضای رسیدگی و صدور حکم مجازات خیانت در امانت چک.
• دلایل و منضمات: لیستی از تمام مدارک و مستنداتی که به شکواییه پیوست می کنید (مثلاً: تصویر چک، گواهی عدم پرداخت، کپی قرارداد، پرینت پیامک ها و…).
• شرح شکایت: این بخش، حیاتی ترین قسمت شکواییه هست که باید با دقت و به ترتیب وقایع اتفاق افتاده رو توضیح بدید.
• خواسته: به صورت مشخص می نویسید که از دادگاه چه چیزی می خواهید، مثلاً تعقیب کیفری مشتکی عنه و محکومیت وی به مجازات خیانت در امانت و جبران خسارات وارده.

۵.۲. راهنمای تکمیل بخش شرح شکایت

همونطور که گفتیم، شرح شکایت مهم ترین قسمته. اینجا باید داستان رو برای قاضی تعریف کنید، اما نه مثل یه رمان، بلکه مثل یه گزارش دقیق و مستند. چند تا نکته مهم برای نگارش این بخش:

• ترتیب زمانی: وقایع رو به ترتیب زمانی که اتفاق افتادن، توضیح بدید. از کی و کجا چک رو دادید تا کی و چطور متوجه سوءاستفاده شدید.
• جزئیات چک: حتماً شماره چک، مبلغ، تاریخ صدور (اگه داشت)، بانک صادرکننده و شماره حساب رو ذکر کنید.
• دلیل امانت سپردن: به وضوح توضیح بدید که چک رو دقیقاً برای چه منظوری و به چه عنوانی (مثلاً تضمین، امانت، وکالت) به مشتکی عنه دادید.
• نحوه سوءاستفاده: توضیح بدید که مشتکی عنه چطور و چه زمانی از چک سوءاستفاده کرده (مثلاً بدون اطلاع و رضایت شما نقدش کرده، به شخص ثالث انتقال داده، یا از استردادش خودداری کرده).
• اشاره به مدارک: در هر بخشی از شرح شکایت که به مدارک اشاره می کنید (مثلاً همانطور که در قرارداد پیوست مشخص است…)، این کار رو انجام بدید تا حرف تون با سند پشتیبانی بشه.
• زبان ساده و رسمی: با وجود اینکه لحن این مقاله محاوره ایه، اما شکواییه یه سند حقوقیه و باید با زبان رسمی و واضح نوشته بشه. از زیاده گویی و حاشیه پردازی پرهیز کنید.

۵.۳. نمونه کامل شکواییه خیانت در امانت چک

حالا این هم یه نمونه شکواییه خیانت در امانت چک که می تونید با پر کردن جاهای خالی و ویرایش اون بر اساس پرونده خودتون، ازش استفاده کنید:

به نام خدا

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان محل سکونت شاکی یا مشتکی عنه]

احتراماً، به استحضار عالی می رساند:

مشخصات شاکی:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شما]
• نام پدر: [نام پدر شما]
• کد ملی: [کد ملی شما]
• آدرس دقیق: [آدرس کامل پستی شما شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، واحد، کد پستی]
• شماره تماس: [شماره تلفن همراه شما]

مشخصات مشتکی عنه:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی مشتکی عنه]
• نام پدر: [نام پدر مشتکی عنه]
• کد ملی: [کد ملی مشتکی عنه (اگر می دانید)]
• آدرس دقیق: [آدرس کامل پستی مشتکی عنه (تا جایی که می دانید)]
• شماره تماس: [شماره تلفن همراه مشتکی عنه (اگر می دانید)]

موضوع شکایت:

تقاضای رسیدگی و صدور حکم مجازات بابت جرم خیانت در امانت چک، موضوع ماده ۶۷۴ و یا ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده).

دلایل و منضمات:

1. تصویر/اصل چک به شماره [شماره چک]
2. گواهی عدم پرداخت چک از بانک [نام بانک] (در صورت برگشت خوردن)
3. تصویر برابر با اصل [قرارداد/تفاهم نامه/رسید] مورخ [تاریخ قرارداد]
4. پرینت مکالمات/پیامک ها/ایمیل ها (حسب مورد)
5. استشهادیه محلی/شهادت شهود (در صورت وجود)
6. کپی کارت ملی و شناسنامه شاکی
7. [هر مدرک دیگری که دال بر امانی بودن چک یا سوءاستفاده باشد]

شرح شکایت:

اینجانب [نام و نام خانوادگی شما] در تاریخ [تاریخ دقیق] یک فقره چک به شماره [شماره چک] به مبلغ [مبلغ چک] ریال، صادره از بانک [نام بانک]، شعبه [نام شعبه] را به عنوان [مثلاً: تضمین حسن انجام کار / تضمین پرداخت بدهی / امانت جهت نقد کردن / امانت جهت نگهداری و…] به آقای/خانم [نام و نام خانوادگی مشتکی عنه] سپردم.

بر اساس توافق شفاهی/کتبی که فی مابین ما منعقد گردید (و تصویر [قرارداد/پیامک/…] پیوست است)، مقرر بود مشتکی عنه تنها در صورت [مثلاً: عدم انجام تعهد بنده تا تاریخ فلان / عدم پرداخت بدهی تا تاریخ فلان / در تاریخ معین] حق وصول این چک را داشته باشد و در غیر این صورت، چک مذکور را به اینجانب مسترد نماید.

متأسفانه، برخلاف توافقات و اعتماد اینجانب، مشتکی عنه پیش از موعد مقرر و بدون محقق شدن شرط وصول چک، و بدون اطلاع و رضایت بنده، در تاریخ [تاریخ سوءاستفاده، مثلاً تاریخ برگشت چک یا تاریخ انتقال آن] اقدام به [مثلاً: نقد کردن چک / انتقال چک به شخص ثالث / مفقود کردن چک و خودداری از استرداد] نموده است. این اقدام مشتکی عنه باعث ورود ضرر و زیان مالی به اینجانب به مبلغ [مبلغ ضرر و زیان، مثلاً مبلغ چک] ریال گردیده است. (در صورت امکان، جزئیات بیشتر ضرر را اضافه کنید، مثلاً: و منجر به برگشت خوردن چک و صدور گواهی عدم پرداخت پیوستی گردیده است.)

لذا با عنایت به مراتب فوق و با توجه به اینکه عمل مشتکی عنه، مشمول عنوان خیانت در امانت چک، موضوع ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی و یا در صورت سفید امضا بودن چک، ماده ۶۷۳ همان قانون می باشد، از آن مرجع محترم، تقاضای رسیدگی به شکایت و صدور حکم مجازات متناسب برای مشتکی عنه و همچنین جبران خسارات وارده به اینجانب را مستدعی است.

با احترام کامل،

[نام و نام خانوادگی شاکی]

[امضا و تاریخ]

نکته مهم: این نمونه شکواییه خیانت در امانت چک، یک راهنماست. برای اطمینان بیشتر، توصیه می شود قبل از ثبت، با یک وکیل مشورت کنید تا متن شکایت خیانت در امانت چک شما کاملاً متناسب با شرایط پرونده تان تنظیم شود.

[در اینجا می توان به صورت فرضی اشاره کرد که لینک دانلود فایل Word و PDF شکواییه در دسترس است.]

نکات پایانی و پیشگیری

رسیدیم به آخر این بحث پر و پیمون. حالا که تمام مراحل رو یاد گرفتید، خوبه که یه جمع بندی بکنیم و چند تا نکته مهم رو برای پیشگیری از خیانت در امانت چک با هم مرور کنیم. چون همیشه می گن پیشگیری بهتر از درمانه.

۶.۱. چگونه از خیانت در امانت چک پیشگیری کنیم؟

هیچ کس دوست نداره که گرفتار پیچ و خم های دادگاه و شکایت بشه. پس بهترین راه، پیشگیری از وقوع چنین جرمی هست:

• عقد قرارداد کتبی: مهم ترین و اصلی ترین راه پیشگیری اینه که هرگز چک تضمین یا امانی رو بدون یک قرارداد کتبی و مشخص به کسی ندید. توی این قرارداد باید خیلی واضح قید کنید که چک برای چه منظوری داده شده، چه شماره ای داره، مبلغش چقدره و در چه صورت طرف مقابل حق استفاده ازش رو داره. همچنین، مشخص کنید که در صورت عدم تحقق شرط، چک باید به شما مسترد بشه.
• عدم درج تاریخ یا درج تاریخ صوری: روی چک های تضمین، بهتره تاریخ رو خالی بذارید یا یک تاریخ خیلی دور و صوری بنویسید. این کار نشون میده که قرار نبوده چک همین الان وصول بشه و برای تضمین آینده بوده. البته حواستون باشه که این کار ممکنه جنبه های حقوقی دیگری هم داشته باشه که بهتره با وکیل مشورت کنید.
• قید بابت تضمین روی چک: اگه ممکنه، روی خود چک (خصوصاً در پشت آن) بنویسید بابت تضمین حسن انجام کار قرارداد مورخ فلان یا امانت جهت فلان منظور. این قید یک مدرک قوی برای اثبات امانی بودن چک هست.
• ته برگ چک را دقیق پر کنید: همیشه ته برگ چک رو با تمام جزئیات (شماره چک، مبلغ، نام دریافت کننده، تاریخ و مهم تر از همه، بابت چه امری) پر کنید و نزد خودتون نگه دارید. ته برگ چک یه مدرک مهم محسوب میشه.
• شهود مطلع: اگه دارید چکی رو به عنوان امانت می سپرید، سعی کنید یک یا دو نفر از دوستان یا آشنایان تون در جریان باشن تا در صورت لزوم، بتونن به عنوان شاهد، حرف شما رو تایید کنن.
• از چک سفید امضا پرهیز کنید: تا حد امکان از دادن چک سفید امضا خودداری کنید. این چک ها ریسک خیلی بالایی دارن و همونطور که دیدید، مجازات سوءاستفاده ازشون هم سنگین تره.
• نگهداری از مکاتبات: هرگونه پیامک، ایمیل یا حتی ضبط مکالمه (با رعایت قوانین) که نشون دهنده توافقات شما و امانی بودن چک باشه رو نگهداری کنید. این ها می تونن ادله خوبی برای اثبات باشن.

به یاد داشته باشید، اعتماد خوبه، اما احتیاط، شرط عقل و منطق هست. خصوصاً در مورد مسائل مالی و حقوقی، هیچ وقت احتیاط زیادی نیست.

---

نتیجه گیری

خیانت در امانت چک یه جرم جدیه که می تونه ضررهای مالی و روانی زیادی به بار بیاره. اما همونطور که دیدید، قانون برای دفاع از حقوق شما، مسیر مشخصی رو پیش بینی کرده. از تعریف دقیق جرم و ارکانش گرفته تا مجازات قانونی و راهنمای گام به گام شکایت خیانت در امانت چک، همه رو با هم مرور کردیم.

کلید موفقیت در پرونده های این چنینی، در جمع آوری دقیق مدارک، تنظیم یه شکواییه خیانت در امانت چک کامل و جامع، و پیگیری مستمر مراحل قضایی هست. امیدواریم با اطلاعاتی که تو این مقاله به دست آوردید، بتونید با دید بازتری با این مشکل روبرو بشید و حق تون رو پس بگیرید. همیشه توصیه میشه در صورت پیچیدگی پرونده، حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنید.